Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
wetenschap

'Is het gekluns van de overheid op it-gebied zorgelijk?'

Jim Jansen,
25 mei 2013 - 12:03
De wekelijkse doorgeefvraag: een wetenschapper stelt een vraag aan een collega uit een ander vakgebied. Ernst van den Hemel vraagt Lonneke van der Velden (promovenda Amsterdam School for Cultural Analysis, UvA): Is het gekluns van de overheid op it-gebied zorgelijk? Of is het maar goed dat ze geen volledige controle heeft over digitale gegevens?

Van der Velden: ‘Beide ict-scenario’s - slordigheden en potentiële buitensporige controle - lijken me zorgelijk. Daarom is het belangrijk als er een vorm van publiek toezicht is op de manier waarop de overheid technologie inzet.

'Met de discussie over stemcomputers is natuurlijk het ultieme voorbeeld voorhanden van ongecontroleerd technologiegebruik. Er ligt opnieuw een voorstel om computers in te zetten om het stemproces efficiënter te maken, maar omdat de bron­code van de stemcomputers niet openbaar is, is deze niet controleerbaar. Dat betekent dat de onafhankelijkheid van het democratisch proces niet is gewaarborgd, en de kwaliteit van de technologie evenmin.

'Op de achtergrond speelt een fundamenteler probleem: voor steeds meer zaken moet een vertaalslag worden gemaakt via programmeertaal en er is maar een select gezelschap dat deze taal beheerst. De mensen die hierin excelleren werken voornamelijk in het bedrijfsleven.

'De overheid, en mogelijk ook andere organisaties met een publieke functie, zijn genoodzaakt ict uit te besteden en moeten er maar op vertrouwen dat het allemaal klopt. Slechts een klein groepje computerspecialisten en activisten blijft over om aan de bel te trekken.

'Studies naar wetenschap en politiek, door bijvoorbeeld Yaron Ezrahi, hebben laten zien dat technologie vormend is geweest voor de moderne liberale democratie, en met name voor het idee dat dingen zichtbaar en transparant maken ten grondslag ligt aan het kunnen maken van politieke keuzes. Het paradoxale is dat we nu zouden overschakelen op ondoorzichtige technologie om te kunnen kiezen.'

Lonneke van der Velden vraagt aan Anna Mann, onderzoeker sociologie en antropologie, UvA: wat kunnen we, gelet op het paardenvleesschandaal, leren over de smaak van voedsel?

Deze rubriek verschijnt ook in Het Parool.