De wekelijkse doorgeefvraag: een wetenschapper stelt een vraag aan een collega uit een ander vakgebied. Martine Neddam (Rietveld Academie) vraagt aan Marco Pasi (Geesteswetenschappen, UvA): is er een verband tussen het hebben van verschillende identiteiten en de mate waarin men begrip heeft voor esoterie?
'De Portugese dichter Fernando Pessoa was één van de belangrijkste literaire figuren uit de twintigste eeuw. Hij creëerde een serie heteroniemen die verder gingen dan een alias of een pseudoniem,' zegt Marco Pasi. 'Daarvoor bedacht hij hele biografieën en complexe persoonlijkheden, die erg verschilden van die van hemzelf. Er waren drie veel terugkomende heteroniemen, maar hij gebruikte er meer. Volgens sommige onderzoekers in totaal 72.'
'Pessoa was duidelijk gefascineerd door esoterie en het occulte. Hij heeft veel over deze zaken geschreven, praktiseerde zelf als medium en deed aan astrologie, bedacht vrijmetselaarsrituelen en hij geloofde dat het één van de belangrijkste doelen in het leven van een mens was om een esoterische initiatie door te maken. Ik denk dat er een verband is tussen zijn esoterische opvattingen en zijn meerdere persoonlijkheden. Die gebruiken waren voor Pessoa een manier om een allesomvattende ervaring van de wereld te verkrijgen. Die ervaring was imaginair, maar alsnog echt, omdat hij gebaseerd was op een magische voorstelling van verbeeldingskracht. Ik ben er minder van overtuigd dat esoterisme noodzakelijkerwijs iets te maken heeft met alternatieve online persoonlijkheden. Dat hangt af van hoe de persoon die zo’n persoonlijkheid creëert dat interpreteert. Waarschijnlijk heeft in de meeste gevallen de motivatie voor zo’n identiteit meer te maken met sociale doeleinden.'
'Zo’n creatie hoef je niet te zien als deel van een persoonlijke weg naar initiatie of spirituele evolutie. We weten nog weinig over hoe het internet invloed uitoefent op, en wellicht vorm geeft aan, traditionele ideeën van esoterie of alternatieve spiritualiteit. Onderzoek zal in de toekomst zekerder antwoorden op deze vraag brengen.'
Marco Pasi vraagt aan historicus Sven Lütticken (VU): de beeldenstorm is een terugkerend en zeer invloedrijk fenomeen in de westerse cultuur. Waarom, denkt u?
Deze rubriek verschijnt ook wekelijks in Het Parool.
'De Portugese dichter Fernando Pessoa was één van de belangrijkste literaire figuren uit de twintigste eeuw. Hij creëerde een serie heteroniemen die verder gingen dan een alias of een pseudoniem,' zegt Marco Pasi. 'Daarvoor bedacht hij hele biografieën en complexe persoonlijkheden, die erg verschilden van die van hemzelf. Er waren drie veel terugkomende heteroniemen, maar hij gebruikte er meer. Volgens sommige onderzoekers in totaal 72.'
'Pessoa was duidelijk gefascineerd door esoterie en het occulte. Hij heeft veel over deze zaken geschreven, praktiseerde zelf als medium en deed aan astrologie, bedacht vrijmetselaarsrituelen en hij geloofde dat het één van de belangrijkste doelen in het leven van een mens was om een esoterische initiatie door te maken. Ik denk dat er een verband is tussen zijn esoterische opvattingen en zijn meerdere persoonlijkheden. Die gebruiken waren voor Pessoa een manier om een allesomvattende ervaring van de wereld te verkrijgen. Die ervaring was imaginair, maar alsnog echt, omdat hij gebaseerd was op een magische voorstelling van verbeeldingskracht. Ik ben er minder van overtuigd dat esoterisme noodzakelijkerwijs iets te maken heeft met alternatieve online persoonlijkheden. Dat hangt af van hoe de persoon die zo’n persoonlijkheid creëert dat interpreteert. Waarschijnlijk heeft in de meeste gevallen de motivatie voor zo’n identiteit meer te maken met sociale doeleinden.'
'Zo’n creatie hoef je niet te zien als deel van een persoonlijke weg naar initiatie of spirituele evolutie. We weten nog weinig over hoe het internet invloed uitoefent op, en wellicht vorm geeft aan, traditionele ideeën van esoterie of alternatieve spiritualiteit. Onderzoek zal in de toekomst zekerder antwoorden op deze vraag brengen.'
Marco Pasi vraagt aan historicus Sven Lütticken (VU): de beeldenstorm is een terugkerend en zeer invloedrijk fenomeen in de westerse cultuur. Waarom, denkt u?
Deze rubriek verschijnt ook wekelijks in Het Parool.
