Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
wetenschap

Schaapherders beschermen cultureel erfgoed Libië

Dirk Wolthekker,
12 oktober 2011 - 10:18
Libische museumdirecties hebben ‘indrukkend werk’ verricht om de kunstschatten en opgravingssites te behoeden voor diefstal en schade. Dat concludeert UvA-onderzoeker Joris Kila, werkzaam bij het Instituut voor Cultuur en Geschiedenis, die met een internationaal team een inspectie heeft uitgevoerd van het cultureel erfgoed in Libië.

‘Zo werden schaapherders uitgenodigd om hun schapen te hoeden op archeologische sites Leptis Magna en Sabratha -- wat normaal gesproken ten strengste verboden is,' vertelt Kila. 'Op die manier konden de schaapherders een oogje in het zeil houden en diefstal of plunderingen op de sites konden rapporteren. Ook konden ze door hun aanwezigheid voorkomen dat er stiekem landmijnen werden gelegd op de vindplaatsen.’ In Laptis Magna zowel als in Sabratha, waar imposante antieke amfitheaters staan, werden geen grote beschadigingen geconstateerd.

Kila heeft dit gedaan namen het International Committee of the Blue Shield (ICBS), een soort Rode Kruis voor cultureel erfgoed. Kila c.s. hebben verschillende locaties bezocht om te inventariseren of en hoe het cultureel erfgoed van Libië schade heeft ondervonden van de burgeroorlog die sinds februari woedt in het Noord-Afrikaanse land. Het team heeft de cultuurhistorische schade van de opstand opgenomen in Leptis Magna (dat op de werelderfgoedlijst van Unesco staat), en Sabratha (eveneens op die list). Daarnaast in het Nationaal Museum in Tripoli.

Khadaffi-afdeling
Hoeveel en of de zelfportretten van Khadaffi, die de wanden van het Nationaal Museum ‘sierden’, cultuurhistorische waarde aarde hebben is niet te zeggen, ze waren in ieder geval wel weg, constateerde het team. Vermoedelijk zijn ze weggehaald door gewapende troepen die zich toegang hadden verschaft tot het museum, op zoek naar ingangen van Khadaffi’s ondergrondse verblijfplaats. ‘Alle belangrijke objecten waren verder in veiligheid gebracht, verborgen achter een muur,’ schrijven de experts in hun verslag.

‘De enige schade in het museum was de schade aan in het museum staande (oude) auto’s van Khadaffi.’ Het gaat om lichtblauwe Volkswagen Kevers, die onder de kogelgaten zaten. Kila: 'Khadaffi had musea verplicht een "Khadaffi-afdeling" te hebben. Daar stonden deze auto's. Het waren auto's die een rol hadden gespeeld bij zijn eigen revolutie veertig jaar geleden. De portretten van hem zijn onherstelbaar kapot gemaakt door zijn tegenstanders. Dat is onvermijdelijk bij dit soort revoluties.'