Deze week verscheen het boek Rechtspraak is mensenwerk. Oud-UvA-studente Suse van Kleef voerde samen met haar vader Michiel gesprekken met zestien rechters over de menselijke maat, en de moeilijke kanten van hun beroep.
‘De rechtspraak is de laatste tijd natuurlijk veel in de media,’ vertelt Van Kleef. ‘Mijn vader is hoofdredacteur van het blad Mr, de vakglossy voor juristen. Die zat dus wel goed in de rechters. Hij wilde graag de rechters eens aan het woord laten over hun vak, in plaats van dat er alleen maar over hen werd gesproken. Hij wilde vooral ook de menselijke kant van het vak benadrukken: waar lopen rechters tegen aan, wat voor dilemma’s komen zij tegen? Die human-interest kant was onderbelicht, en daar kwam ik in beeld. Ik vond dat wel een goed idee, om samen aan een boek te werken, dus zijn we naar een uitgever gestapt. Naast dat het boek interessant is voor de jurist, is het ook bedoeld voor de leek. Ik kon dus goed beoordelen of het wel interessant was voor een lezer die verder geen kennis heeft van de juridische praktijk.’
Veel rechters reageren in het boek ook op de toenemende druk vanuit de politiek. Van Kleef: ‘Rechters kunnen uit hoofde van hun beroep daar vaak geen weerwoord op geven, En dat werkt frustratie in de hand.Nu kon dat wel, en in de gesprekken waren ze daar juist heel uitgesproken over.‘
Blijven praten
Van Kleef koos na twee jaar Europese Studies aan de UvA voor een opleiding aan de School voor de Journalistiek in Utrecht. Die is nu bijna is afgerond. Het boek is een apart project. ‘Ik hou van praktijkgericht bezig zijn, bij Europese studies kon dat niet . Mijn huidige opleiding bevalt goed, maar dit soort projecten geven meer verdieping. Ik houd van menselijke gesprekken: hoe komt zo’n rechter ’s avonds thuis, als hij iemand levenslang heeft gegeven? Rechterszien veel leed ; zeker strafrechters zien toch elke dag de donkere kant van de samenleving.'
Volgens van Kleef zijn rechters in staat om dat niet te veel mee naar huis te nemen, maar vinden ze het wel belangrijk om er met collega's over te blijven praten. 'Ze zijn professionals, maar moeten uitkijken dat ze niet te veel afgestompt raken. Eén jurist vertelde over een meisje van zeven dat was mishandeld en vermoord. Daarna heeft de dader zich afgetrokken boven het lijkje. Dan krijgt een rechter op vrijdagavond dat dossier op zijn bureau, met meteen bovenin alle foto’s, heel plastisch. Zijn eerste reactie was: hang die man op. Maar toen die man in de rechtszaal verscheen zag hij tot zijn eigen verrassing een mens, met een eigen achtergrond. Daardoor keek hij toch weer met andere ogen.’
‘De rechtspraak is de laatste tijd natuurlijk veel in de media,’ vertelt Van Kleef. ‘Mijn vader is hoofdredacteur van het blad Mr, de vakglossy voor juristen. Die zat dus wel goed in de rechters. Hij wilde graag de rechters eens aan het woord laten over hun vak, in plaats van dat er alleen maar over hen werd gesproken. Hij wilde vooral ook de menselijke kant van het vak benadrukken: waar lopen rechters tegen aan, wat voor dilemma’s komen zij tegen? Die human-interest kant was onderbelicht, en daar kwam ik in beeld. Ik vond dat wel een goed idee, om samen aan een boek te werken, dus zijn we naar een uitgever gestapt. Naast dat het boek interessant is voor de jurist, is het ook bedoeld voor de leek. Ik kon dus goed beoordelen of het wel interessant was voor een lezer die verder geen kennis heeft van de juridische praktijk.’
Veel rechters reageren in het boek ook op de toenemende druk vanuit de politiek. Van Kleef: ‘Rechters kunnen uit hoofde van hun beroep daar vaak geen weerwoord op geven, En dat werkt frustratie in de hand.Nu kon dat wel, en in de gesprekken waren ze daar juist heel uitgesproken over.‘
Blijven praten
Van Kleef koos na twee jaar Europese Studies aan de UvA voor een opleiding aan de School voor de Journalistiek in Utrecht. Die is nu bijna is afgerond. Het boek is een apart project. ‘Ik hou van praktijkgericht bezig zijn, bij Europese studies kon dat niet . Mijn huidige opleiding bevalt goed, maar dit soort projecten geven meer verdieping. Ik houd van menselijke gesprekken: hoe komt zo’n rechter ’s avonds thuis, als hij iemand levenslang heeft gegeven? Rechterszien veel leed ; zeker strafrechters zien toch elke dag de donkere kant van de samenleving.'
Volgens van Kleef zijn rechters in staat om dat niet te veel mee naar huis te nemen, maar vinden ze het wel belangrijk om er met collega's over te blijven praten. 'Ze zijn professionals, maar moeten uitkijken dat ze niet te veel afgestompt raken. Eén jurist vertelde over een meisje van zeven dat was mishandeld en vermoord. Daarna heeft de dader zich afgetrokken boven het lijkje. Dan krijgt een rechter op vrijdagavond dat dossier op zijn bureau, met meteen bovenin alle foto’s, heel plastisch. Zijn eerste reactie was: hang die man op. Maar toen die man in de rechtszaal verscheen zag hij tot zijn eigen verrassing een mens, met een eigen achtergrond. Daardoor keek hij toch weer met andere ogen.’
