De wekelijkse doorgeefvraag: Femke van Horen vraagt Bastiaan Rutjens (universitair docent, UvA): hoe gaan mensen met onzekerheid om?
'Dit is een erg brede vraag, maar in het algemeen kun je stellen dat mensen eerst zullen proberen te achterhalen of de bron van de onzekerheid kan worden aangepakt. Dus stel dat je niet weet wat in de volgende aflevering van Game of Thrones zal gebeuren, terwijl je daar wel heel graag achter wilt komen, dan kun je op internet op zoek gaan naar spoilers.'
'Veel vormen van onzekerheid zijn echter veel minder gemakkelijk op te lossen: heb ik volgend jaar nog werk of zal er dan en daar een terreuraanslag worden gepleegd? Of meer existentieel: wie ben ik en wat wil ik met mijn leven?'
'In dit soort gevallen – als het niet zo gemakkelijk is de bron van de onzekerheid aan te pakken – proberen mensen zichzelf psychologisch weerbaarder te maken, opdat ze beter met die onzekerheid kunnen omgaan. Dat kan bijvoorbeeld door compensatie te zoeken in een ongerelateerd domein. Uit onderzoek blijkt dat onzekerheid leidt tot een overdreven overtuiging van de eigen politieke voorkeur of religie. Je zoekt dus zekerheid binnen andere gebieden die belangrijk voor je zijn.'
'Een andere manier is die zekerheid buiten jezelf te vinden en zo toch te proberen de onzekerheid te laten afnemen. Als je zelf bijvoorbeeld weinig controle hebt over het leven of als het je niet lukt bepaalde zaken om je heen te veranderen, kun je overwegen je aan te sluiten bij een groep of visie die een externe bron van controle kan bieden. Denk wederom aan religie, politiek of wetenschap. Als je onderdeel bent van iets wat groter is dan jijzelf, sta je vaak steviger in je schoenen.'
Bastiaan Rutjens vraagt Egil Asprem (universitair uitwisselingsdocent religiestudies aan de universiteit van Californië): kan geloof in wetenschap zingeving bieden?
Dit artikel verschijnt ook in de wetenschapsbijlage van Het Parool.
'Dit is een erg brede vraag, maar in het algemeen kun je stellen dat mensen eerst zullen proberen te achterhalen of de bron van de onzekerheid kan worden aangepakt. Dus stel dat je niet weet wat in de volgende aflevering van Game of Thrones zal gebeuren, terwijl je daar wel heel graag achter wilt komen, dan kun je op internet op zoek gaan naar spoilers.'
'Veel vormen van onzekerheid zijn echter veel minder gemakkelijk op te lossen: heb ik volgend jaar nog werk of zal er dan en daar een terreuraanslag worden gepleegd? Of meer existentieel: wie ben ik en wat wil ik met mijn leven?'
'In dit soort gevallen – als het niet zo gemakkelijk is de bron van de onzekerheid aan te pakken – proberen mensen zichzelf psychologisch weerbaarder te maken, opdat ze beter met die onzekerheid kunnen omgaan. Dat kan bijvoorbeeld door compensatie te zoeken in een ongerelateerd domein. Uit onderzoek blijkt dat onzekerheid leidt tot een overdreven overtuiging van de eigen politieke voorkeur of religie. Je zoekt dus zekerheid binnen andere gebieden die belangrijk voor je zijn.'
'Een andere manier is die zekerheid buiten jezelf te vinden en zo toch te proberen de onzekerheid te laten afnemen. Als je zelf bijvoorbeeld weinig controle hebt over het leven of als het je niet lukt bepaalde zaken om je heen te veranderen, kun je overwegen je aan te sluiten bij een groep of visie die een externe bron van controle kan bieden. Denk wederom aan religie, politiek of wetenschap. Als je onderdeel bent van iets wat groter is dan jijzelf, sta je vaak steviger in je schoenen.'
Bastiaan Rutjens vraagt Egil Asprem (universitair uitwisselingsdocent religiestudies aan de universiteit van Californië): kan geloof in wetenschap zingeving bieden?
Dit artikel verschijnt ook in de wetenschapsbijlage van Het Parool.
