De wekelijkse doorgeefvraag: een wetenschapper stelt een vraag aan een collega uit een ander vakgebied. José van Dijck, hoogleraar mediastudies, vraagt Jeroen de Kloet, hoogleraar globalisering: Wordt China terecht een namaakcultuur genoemd of hebben Chinezen gewoon een andere opvatting over creativiteit dan wij?
'Creativiteit wordt vaak gelijk gesteld aan originaliteit, vernieuwing en talent. Er zijn tests om creativiteit te meten, handleidingen die haar tot in details beschrijven en goeroes en selfhelpboeken om haar in ons aan te wakkeren. Creativiteit is blijkbaar goed en belangrijk. Recentelijk zien we dit ook terugkomen in de politiek die telkens haar mantra over het belang van de creatieve industrie verkondigt.'
'Creativiteit verwordt hier tot economische kracht. Hier zien we een opmerkelijke overeenkomst met China, waar de overheid hetzelfde doet, in haar verlangen het label "made in China" te vervangen door "created in China".'
'Kijken we wat verder terug, dan zien we dat imitatie juist hoog in het vaandel staat in China, bijvoorbeeld bij de kalligrafie, daar draait het om het zo goed mogelijk nabootsen van je leermeester. Er zijn in China dus andere tradities die de nadruk op vernieuwing kunnen ondermijnen. Net zo goed als er kopieerdorpen zijn. Daar kun je een van Gogh bestellen in de kleur die past bij je bankstel. Of een Marlene Dumas, maar nu met het gezicht van je dochter. Een gruwel voor de kunstliefhebber wellicht, maar het ondermijnt wel de fixatie op de uniciteit en authenticiteit van het werk.'
'Het gevaar is dat China door een strakker wordend mondiaal auteursrechtenregime, en door haar omarming van het vertoog van de creatieve industrie, steeds meer in de pas gaat lopen met dominante ideeën over authenticiteit en creativiteit. Het is te hopen dat de kunst van het namaken haar ruimte zal blijven opeisen in China, en dat wij daarvan leren.'
Jeroen de Kloet vraagt Yolande Jansen (bijzonder hoogleraar humanisme in relatie tot religie en seculariteit VU): Religie en moderniteit staan op gespannen voet met elkaar, de moderne natie-staat zou seculier zijn. Is deze tegenstelling tussen religie en secularisme wel goed doordacht?
'Creativiteit wordt vaak gelijk gesteld aan originaliteit, vernieuwing en talent. Er zijn tests om creativiteit te meten, handleidingen die haar tot in details beschrijven en goeroes en selfhelpboeken om haar in ons aan te wakkeren. Creativiteit is blijkbaar goed en belangrijk. Recentelijk zien we dit ook terugkomen in de politiek die telkens haar mantra over het belang van de creatieve industrie verkondigt.'
'Creativiteit verwordt hier tot economische kracht. Hier zien we een opmerkelijke overeenkomst met China, waar de overheid hetzelfde doet, in haar verlangen het label "made in China" te vervangen door "created in China".'
'Kijken we wat verder terug, dan zien we dat imitatie juist hoog in het vaandel staat in China, bijvoorbeeld bij de kalligrafie, daar draait het om het zo goed mogelijk nabootsen van je leermeester. Er zijn in China dus andere tradities die de nadruk op vernieuwing kunnen ondermijnen. Net zo goed als er kopieerdorpen zijn. Daar kun je een van Gogh bestellen in de kleur die past bij je bankstel. Of een Marlene Dumas, maar nu met het gezicht van je dochter. Een gruwel voor de kunstliefhebber wellicht, maar het ondermijnt wel de fixatie op de uniciteit en authenticiteit van het werk.'
'Het gevaar is dat China door een strakker wordend mondiaal auteursrechtenregime, en door haar omarming van het vertoog van de creatieve industrie, steeds meer in de pas gaat lopen met dominante ideeën over authenticiteit en creativiteit. Het is te hopen dat de kunst van het namaken haar ruimte zal blijven opeisen in China, en dat wij daarvan leren.'
Jeroen de Kloet vraagt Yolande Jansen (bijzonder hoogleraar humanisme in relatie tot religie en seculariteit VU): Religie en moderniteit staan op gespannen voet met elkaar, de moderne natie-staat zou seculier zijn. Is deze tegenstelling tussen religie en secularisme wel goed doordacht?
