Na alle ellende bij de Faculteit der Geesteswetenschappen is er dan eindelijk goed nieuws voor de faculteit: hoogleraar vergelijkende mediastudies José van Dijck is benoemd tot president van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Ze volgt Hans Clevers op die teruggaat naar de wetenschap.
Johanna Francisca Theodora Maria van Dijck (Boxtel, 1960) studeerde Nederlandse taal- en letterkunde aan de Universiteit Utrecht en studeerde cum laude af in de vergelijkende literatuurwetenschappen, waarna ze naar Amerika vertrok om aan de University of California in San Diego te promoveren. Ze was docent journalistiek aan de Rijksuniversiteit Groningen en hoofddocent visuele cultuur aan de Universiteit Maastricht, totdat ze in 2001 als hoogleraar naar de UvA kwam. Van 2008 tot 2011 was ze bovendien decaan van de Faculteit der Geesteswetenschappen. Daar kreeg ze te maken met lastige klusjes, zoals de invoering van het 8-8-4-systeem. Het speelde een rol bij haar besluit haar decanaat neer te leggen en terug te keren naar de wetenschap. Na haar decanaat was ze gasthoogleraar aan de University of Technology in Sydney, voordat ze haar baan als UvA-hoogleraar weer oppakte.
Boegbeeld
Na Robbert Dijkgraaf, KNAW-president van 2008 tot 2012, is het voor de tweede keer dat een zittende UvA-wetenschapper in de prijzen valt voor deze prestigieuze functie. Met José van Dijck krijgt de KNAW bovendien voor het eerst een vrouwelijke president.
Naar discipline gerekend kent de KNAW twee afdelingen: de afdeling Letterkunde – waartoe van Dijck behoort - en de afdeling Natuurkunde. Gewoonlijk levert elk van de afdelingen afwisselend de president, die over beide afdelingen gaat en zodoende het boegbeeld van wetenschappelijk Nederland is.
De KNAW vervult drie wettelijke wetenschapstaken: naast het zijn van een genootschap van excellente wetenschappers uit alle disciplines, stuurt zij een groot aantal wetenschappelijke onderzoeksinstituten aan en is zij adviseur van de regering op het gebied van de wetenschapsbeoefening. Onder de paraplu van de KNAW vallen een groot aantal onderzoeksinstituten, waaronder het NIOD, het Meertens instituut, het Rathenau instituut en het NIAS. Het KNAW-bestuur telt zeven leden, onder wie ook ontwikkelingseconoom Jan Willem Gunning, echtgenoot van UvA-collegevoorzitter Louise Gunning.
Open stijl
Twee jaar geleden werd Van Dijck geportretteerd in de toenmalige Folia-serie Folia maakt kennis. Daarin zei haar collega Jeroen de Kloet over haar:
‘Ze heeft een heel open stijl van leidinggeven. Ze geeft alle vrijheid, al zeg ik daar direct bij dat ze wel precies weet wat er gebeurt. Als er een onderzoek of een project dreigt te ontsporen is ze er als de kippen bij om in te grijpen. Ik vind haar soms griezelig goed georganiseerd: ze heeft zaken tien dagen voor de deadline al af. Als er dingen mis dreigen te gaan moet je bij haar aan de bel trekken, maar dat hoeft niet heel luid. Ze voelt gewoon aan dat er iets niet goed gaat. In haar werk als wetenschapper vind ik haar kritisch zonder vooringenomen te zijn. Ze doet onderzoek zonder te vervallen in specifieke ideologische termen en bewaart afstand en objectiviteit.’
Van Dijcks benoeming, die op 1 juni ingaat en voor drie jaar geldt, komt af op een moment dat de geesteswetenschappen landelijk wel een steuntje in de rug kunnen gebruiken: budgetten staan onder druk en studentenaantallen lopen terug. In die zin is de benoeming van neerlandica Van Dijck vermoedelijk niet toevallig.
Meer vrouwen in de wetenschap
Van Dijck laat in een eerste reactie weten dat ze uiteraard trots en blij is ‘voor de geesteswetenschappen’. ‘Uiteraard vertegenwoordig ik in mijn nieuwe functie alle wetenschappers, maar zeker ook mijn eigen achterban.’ In haar nieuwe functie wil ze zich nadrukkelijk inzetten voor de financiering van het onderzoek. ‘Die is de afgelopen jaren enorm achtergebleven, met name bij de geesteswetenschappen. Daar is een hele inhaalslag te maken.’
Als eerste vrouwelijke president van de KNAW wil ze zich bovendien inzetten voor meer vrouwen in de wetenschap en bij de KNAW in het bijzonder. ‘Slechts negentien procent van de leden van het KNAW-genootschap is vrouw. Dat moeten er echt meer worden. Bij De Jonge Akademie ligt het percentage gelukkig al op 47 procent, maar ik wil nadrukkelijk een rolmodel zijn voor meer vrouwen in de wetenschap.’
Met de benoeming van Van Dijck zal de KNAW door twee UvA-vrouwen worden geleid: vorige maand vertrok ook Mieke Zaanen naar het Trippenhuis. Tot voor kort was ze universiteitssecretaris, nu algemeen directeur van de KNAW.
Luister hieronder de radio-uitzending van Folia Maakt Kennis met José van Dijck terug.
Johanna Francisca Theodora Maria van Dijck (Boxtel, 1960) studeerde Nederlandse taal- en letterkunde aan de Universiteit Utrecht en studeerde cum laude af in de vergelijkende literatuurwetenschappen, waarna ze naar Amerika vertrok om aan de University of California in San Diego te promoveren. Ze was docent journalistiek aan de Rijksuniversiteit Groningen en hoofddocent visuele cultuur aan de Universiteit Maastricht, totdat ze in 2001 als hoogleraar naar de UvA kwam. Van 2008 tot 2011 was ze bovendien decaan van de Faculteit der Geesteswetenschappen. Daar kreeg ze te maken met lastige klusjes, zoals de invoering van het 8-8-4-systeem. Het speelde een rol bij haar besluit haar decanaat neer te leggen en terug te keren naar de wetenschap. Na haar decanaat was ze gasthoogleraar aan de University of Technology in Sydney, voordat ze haar baan als UvA-hoogleraar weer oppakte.
Boegbeeld
Na Robbert Dijkgraaf, KNAW-president van 2008 tot 2012, is het voor de tweede keer dat een zittende UvA-wetenschapper in de prijzen valt voor deze prestigieuze functie. Met José van Dijck krijgt de KNAW bovendien voor het eerst een vrouwelijke president.
Naar discipline gerekend kent de KNAW twee afdelingen: de afdeling Letterkunde – waartoe van Dijck behoort - en de afdeling Natuurkunde. Gewoonlijk levert elk van de afdelingen afwisselend de president, die over beide afdelingen gaat en zodoende het boegbeeld van wetenschappelijk Nederland is.
De KNAW vervult drie wettelijke wetenschapstaken: naast het zijn van een genootschap van excellente wetenschappers uit alle disciplines, stuurt zij een groot aantal wetenschappelijke onderzoeksinstituten aan en is zij adviseur van de regering op het gebied van de wetenschapsbeoefening. Onder de paraplu van de KNAW vallen een groot aantal onderzoeksinstituten, waaronder het NIOD, het Meertens instituut, het Rathenau instituut en het NIAS. Het KNAW-bestuur telt zeven leden, onder wie ook ontwikkelingseconoom Jan Willem Gunning, echtgenoot van UvA-collegevoorzitter Louise Gunning.
Open stijl
Twee jaar geleden werd Van Dijck geportretteerd in de toenmalige Folia-serie Folia maakt kennis. Daarin zei haar collega Jeroen de Kloet over haar:
‘Ze heeft een heel open stijl van leidinggeven. Ze geeft alle vrijheid, al zeg ik daar direct bij dat ze wel precies weet wat er gebeurt. Als er een onderzoek of een project dreigt te ontsporen is ze er als de kippen bij om in te grijpen. Ik vind haar soms griezelig goed georganiseerd: ze heeft zaken tien dagen voor de deadline al af. Als er dingen mis dreigen te gaan moet je bij haar aan de bel trekken, maar dat hoeft niet heel luid. Ze voelt gewoon aan dat er iets niet goed gaat. In haar werk als wetenschapper vind ik haar kritisch zonder vooringenomen te zijn. Ze doet onderzoek zonder te vervallen in specifieke ideologische termen en bewaart afstand en objectiviteit.’
Van Dijcks benoeming, die op 1 juni ingaat en voor drie jaar geldt, komt af op een moment dat de geesteswetenschappen landelijk wel een steuntje in de rug kunnen gebruiken: budgetten staan onder druk en studentenaantallen lopen terug. In die zin is de benoeming van neerlandica Van Dijck vermoedelijk niet toevallig.
Meer vrouwen in de wetenschap
Van Dijck laat in een eerste reactie weten dat ze uiteraard trots en blij is ‘voor de geesteswetenschappen’. ‘Uiteraard vertegenwoordig ik in mijn nieuwe functie alle wetenschappers, maar zeker ook mijn eigen achterban.’ In haar nieuwe functie wil ze zich nadrukkelijk inzetten voor de financiering van het onderzoek. ‘Die is de afgelopen jaren enorm achtergebleven, met name bij de geesteswetenschappen. Daar is een hele inhaalslag te maken.’
Als eerste vrouwelijke president van de KNAW wil ze zich bovendien inzetten voor meer vrouwen in de wetenschap en bij de KNAW in het bijzonder. ‘Slechts negentien procent van de leden van het KNAW-genootschap is vrouw. Dat moeten er echt meer worden. Bij De Jonge Akademie ligt het percentage gelukkig al op 47 procent, maar ik wil nadrukkelijk een rolmodel zijn voor meer vrouwen in de wetenschap.’
Met de benoeming van Van Dijck zal de KNAW door twee UvA-vrouwen worden geleid: vorige maand vertrok ook Mieke Zaanen naar het Trippenhuis. Tot voor kort was ze universiteitssecretaris, nu algemeen directeur van de KNAW.
Luister hieronder de radio-uitzending van Folia Maakt Kennis met José van Dijck terug.
