De moderne internetwereld waarin informatie nooit verdwijnt en met een muisklik op te vragen is, staat op gespannen voet met het recht op privacy. Recent oordeelde het Hof van Justitie van de EU, de hoogste rechter binnen de Europese Unie, dat mensen het recht hebben om ‘vergeten’ te worden. Een panel van experts zette gisteren kritische kanttekeningen bij die uitspraak tijdens het discussieplatform in Spui25.
In 1998 werd de Spaanse advocaat Costeja González failliet verklaard en werd zijn huis openbaar geveild. Hierover plaatste een dagblad een bericht. Jaren later werd het archief van de krant online gezet en sinds die tijd was de naam Costeja González onlosmakelijk met het bericht verbonden. Als je zijn naam in Google intypte toonde Google in de zoekresultaten een link naar het berichtje van zijn faillissement jaren geleden. Omdat González hier niet meer in verband mee gebracht wilde worden, begon hij een juridische strijd om ‘vergeten te worden’. Het Luxemburgse Hof van Justitie oordeelde uiteindelijk dat mensen het recht hebben om zoekresultaten te laten verwijderen.
Barbara Streisand
Journalist en panellid Andreas Udo de Haes publiceert veel over internet. Hij vindt dat het belang van het arrest niet overschat moet worden. ‘Waar het om gaat is dat mensen het recht hebben een link te laten verwijderen uit de zoekresultaten. De informatie zelf verdwijnt niet.’ Hij ziet bij de uitwerking van de uitspraak nog wel enkele haken en ogen. ‘Het vergeetrecht bestaat alleen voor de Europese websites van Google, bijvoorbeeld google.nl. Als je naar google.com gaat is het mogelijk om met een klik het vonnis te omzeilen.’
Een ander probleem dat De Haes signaleert is dat webmasters door Google geïnformeerd moeten worden als Google een verwijzing verwijdert. ‘Dat gebeurt anoniem, maar het is niet zo moeilijk om te achterhalen wie de klager geweest moet zijn. Dan krijg je een soort Streisand-effect, het vergeetrecht komt als een boemerang terug.’
Frederik Zuiderveen Borgesius, onderzoeker informatierecht aan de UvA kan zich ook andere argumenten indenken. 'Je zou ook kunnen zeggen dat de veroorzaker van het probleem de troep moet opruimen. In dit geval is dat Google.'
Fietsen
Ook Egbert Dommering, hoogleraar informatierecht aan de UvA, is kritisch over de uitspraak. ‘Door de ontwikkelingen in de informatietechnologie hebben we tegenwoordig overal toegang toe. Er is ongelooflijk veel informatie. Zoveel dat we er niets mee kunnen zonder zoekmachines’, zo stelt hij.
Hij vindt dat het Hof van Justitie zich niet genuanceerd genoeg heeft uitgelaten en het Europese privacyrecht te rigoureus heeft toegepast. ‘Zoals zo vaak het geval is, is de techniekontwikkeling sneller dan de wetsontwikkeling. We zijn nu de voordelen van het informatiesysteem aan het torpederen door er hele zware privacyclaims tegenover te stellen. Dat is hetzelfde als zeggen: "Er gebeuren veel verkeersongevallen, laten we maar allemaal weer gaan fietsen".’
Volgens De Haes zal het voor Google erg duur worden om alle links te gaan verwijderen. Hij is bang dat Google vanwege de hoge kosten censuur gaat toepassen en na een klacht automatisch links zal verwijderen, waardoor er gaten zullen vallen in zoekresultaten. ‘Het arrest veroorzaakt een soort doos van Pandora. Er zullen honderdduizenden verzoeken komen en het is ondoenlijk om die allemaal te beoordelen. Het wordt een drama, een eeuwigdurende hel.’
In 1998 werd de Spaanse advocaat Costeja González failliet verklaard en werd zijn huis openbaar geveild. Hierover plaatste een dagblad een bericht. Jaren later werd het archief van de krant online gezet en sinds die tijd was de naam Costeja González onlosmakelijk met het bericht verbonden. Als je zijn naam in Google intypte toonde Google in de zoekresultaten een link naar het berichtje van zijn faillissement jaren geleden. Omdat González hier niet meer in verband mee gebracht wilde worden, begon hij een juridische strijd om ‘vergeten te worden’. Het Luxemburgse Hof van Justitie oordeelde uiteindelijk dat mensen het recht hebben om zoekresultaten te laten verwijderen.
Barbara Streisand
Journalist en panellid Andreas Udo de Haes publiceert veel over internet. Hij vindt dat het belang van het arrest niet overschat moet worden. ‘Waar het om gaat is dat mensen het recht hebben een link te laten verwijderen uit de zoekresultaten. De informatie zelf verdwijnt niet.’ Hij ziet bij de uitwerking van de uitspraak nog wel enkele haken en ogen. ‘Het vergeetrecht bestaat alleen voor de Europese websites van Google, bijvoorbeeld google.nl. Als je naar google.com gaat is het mogelijk om met een klik het vonnis te omzeilen.’
Een ander probleem dat De Haes signaleert is dat webmasters door Google geïnformeerd moeten worden als Google een verwijzing verwijdert. ‘Dat gebeurt anoniem, maar het is niet zo moeilijk om te achterhalen wie de klager geweest moet zijn. Dan krijg je een soort Streisand-effect, het vergeetrecht komt als een boemerang terug.’
Frederik Zuiderveen Borgesius, onderzoeker informatierecht aan de UvA kan zich ook andere argumenten indenken. 'Je zou ook kunnen zeggen dat de veroorzaker van het probleem de troep moet opruimen. In dit geval is dat Google.'
Fietsen
Ook Egbert Dommering, hoogleraar informatierecht aan de UvA, is kritisch over de uitspraak. ‘Door de ontwikkelingen in de informatietechnologie hebben we tegenwoordig overal toegang toe. Er is ongelooflijk veel informatie. Zoveel dat we er niets mee kunnen zonder zoekmachines’, zo stelt hij.
Hij vindt dat het Hof van Justitie zich niet genuanceerd genoeg heeft uitgelaten en het Europese privacyrecht te rigoureus heeft toegepast. ‘Zoals zo vaak het geval is, is de techniekontwikkeling sneller dan de wetsontwikkeling. We zijn nu de voordelen van het informatiesysteem aan het torpederen door er hele zware privacyclaims tegenover te stellen. Dat is hetzelfde als zeggen: "Er gebeuren veel verkeersongevallen, laten we maar allemaal weer gaan fietsen".’
Volgens De Haes zal het voor Google erg duur worden om alle links te gaan verwijderen. Hij is bang dat Google vanwege de hoge kosten censuur gaat toepassen en na een klacht automatisch links zal verwijderen, waardoor er gaten zullen vallen in zoekresultaten. ‘Het arrest veroorzaakt een soort doos van Pandora. Er zullen honderdduizenden verzoeken komen en het is ondoenlijk om die allemaal te beoordelen. Het wordt een drama, een eeuwigdurende hel.’
