Middelbare scholen weten zich nog niet goed raad met verplicht onderwijs over seksuele diversiteit. Dat stelt socioloog Sam Meerhoff. Sinds vorig jaar zijn alle scholen voor voortgezet onderwijs verplicht om onderwijs aan te bieden over seksuele diversiteit. Meerhoff deed onderzoek naar de manier waarop dit beleid op scholen uitpakt. ‘Beleidsmakers hebben goede intenties, maar het beleid wordt halfslachtig uitgevoerd.’
Alleen al de selectie van scholen die aan zijn onderzoek meededen was lastig, vertelt Meerhoff. ‘Alle scholen die ik aanschreef met het verzoek onderzoek te mogen doen naar hoe seksuele diversiteit sinds een jaar is geïntegreerd in het lesprogramma, stuurden me een afwijzing. Ze stonden kennelijk niet te springen om mij iets te vertellen van hun ervaringen.'
'Daardoor was ik afhankelijk van mijn eigen netwerk. Via, via heb ik zes middelbare scholen en twaalf docenten bereid gevonden mee te werken aan dit onderzoek: scholen in het noorden en midden van het land, van vmbo tot atheneum en gymnasium en van verschillende denominaties, behalve de islamitische denominatie. Dat zegt misschien iets over mijn netwerk, maar misschien ook over hoe moeilijk dit onderwerp daar nog ligt.’
Biologieles
Het aansnijden van het onderwerp blijkt een gevoelig en lastig onderwerp, ervoer Meerhoff. ‘Alleen al omdat het onduidelijk bij welke les dit onderwerp thuis hoort. Op de scholen die ik bezocht kwam het onderwerp tijdens het mentoruurtje of bij de biologieles. Daar hoort het eigenlijk niet thuis. Biologie is een vak dat gaat over toetsbare kennis van bijvoorbeeld de geslachtsorganen. Het is lastig als er dan opeens een debatles over seksuele diversiteit van wordt gemaakt, maar dat gebeurt wel.’
'Het doel van het beleid is bovendien het vergroten van de sociale veiligheid voor een minderheid, maar tijdens de les wordt niet die minderheid, maar de (heteroseksuele ) meerderheid in de klas aangesproken. De vraag die wordt gesteld is; wat vindt jij als hetero ervan dat er ook wel eens een homo in de klas zou kunnen zitten. Er wordt over een minderheid, maar zonder de minderheid gesproken.’
Vuile handen
Veel docenten voelen zich volgens Meerhoff ook ongemakkelijk bij het onderwerp dat ze nu verplicht moeten aansnijden. ‘Want ze hebben niet per se een gevoel met dat thema en ze voelen zich ook niet per se bekwaam om erover te spreken. Scholen nodigen soms een gastdocent uit om het onderwerp aan te snijden en zelf geen vuile handen te maken. Op een gereformeerde school waar ik was, kregen ouders een brief waarin stond dat als ze bezwaar maken tegen een dergelijke les er dan een vervangende les kon worden georganiseerd.’
Het onderwerp zou volgens Meerhoff het best kunnen worden aangesneden tijdens de maatschappijleer-les. ‘Maar maatschappijleer wordt pas in de bovenbouw gegeven, terwijl seksualiteit al in de onderbouw speelt. Het onderwijs weet nog niet goed raad met deze door de minister van OCW opgelegde verplichting. Ik denk wel dat we moeten nadenken over hoe dit onderwerp op de juiste manier in de klas wordt behandeld.’
Sam Meerhoff geeft over dit onderwerp vanavond een lezing in de Doelenzaal van de UB. Aanvang: 20:00 uur. Toegang is gratis.
Alleen al de selectie van scholen die aan zijn onderzoek meededen was lastig, vertelt Meerhoff. ‘Alle scholen die ik aanschreef met het verzoek onderzoek te mogen doen naar hoe seksuele diversiteit sinds een jaar is geïntegreerd in het lesprogramma, stuurden me een afwijzing. Ze stonden kennelijk niet te springen om mij iets te vertellen van hun ervaringen.'
'Daardoor was ik afhankelijk van mijn eigen netwerk. Via, via heb ik zes middelbare scholen en twaalf docenten bereid gevonden mee te werken aan dit onderzoek: scholen in het noorden en midden van het land, van vmbo tot atheneum en gymnasium en van verschillende denominaties, behalve de islamitische denominatie. Dat zegt misschien iets over mijn netwerk, maar misschien ook over hoe moeilijk dit onderwerp daar nog ligt.’
Biologieles
Het aansnijden van het onderwerp blijkt een gevoelig en lastig onderwerp, ervoer Meerhoff. ‘Alleen al omdat het onduidelijk bij welke les dit onderwerp thuis hoort. Op de scholen die ik bezocht kwam het onderwerp tijdens het mentoruurtje of bij de biologieles. Daar hoort het eigenlijk niet thuis. Biologie is een vak dat gaat over toetsbare kennis van bijvoorbeeld de geslachtsorganen. Het is lastig als er dan opeens een debatles over seksuele diversiteit van wordt gemaakt, maar dat gebeurt wel.’
'Het doel van het beleid is bovendien het vergroten van de sociale veiligheid voor een minderheid, maar tijdens de les wordt niet die minderheid, maar de (heteroseksuele ) meerderheid in de klas aangesproken. De vraag die wordt gesteld is; wat vindt jij als hetero ervan dat er ook wel eens een homo in de klas zou kunnen zitten. Er wordt over een minderheid, maar zonder de minderheid gesproken.’
Vuile handen
Veel docenten voelen zich volgens Meerhoff ook ongemakkelijk bij het onderwerp dat ze nu verplicht moeten aansnijden. ‘Want ze hebben niet per se een gevoel met dat thema en ze voelen zich ook niet per se bekwaam om erover te spreken. Scholen nodigen soms een gastdocent uit om het onderwerp aan te snijden en zelf geen vuile handen te maken. Op een gereformeerde school waar ik was, kregen ouders een brief waarin stond dat als ze bezwaar maken tegen een dergelijke les er dan een vervangende les kon worden georganiseerd.’
Het onderwerp zou volgens Meerhoff het best kunnen worden aangesneden tijdens de maatschappijleer-les. ‘Maar maatschappijleer wordt pas in de bovenbouw gegeven, terwijl seksualiteit al in de onderbouw speelt. Het onderwijs weet nog niet goed raad met deze door de minister van OCW opgelegde verplichting. Ik denk wel dat we moeten nadenken over hoe dit onderwerp op de juiste manier in de klas wordt behandeld.’
Sam Meerhoff geeft over dit onderwerp vanavond een lezing in de Doelenzaal van de UB. Aanvang: 20:00 uur. Toegang is gratis.
