Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
wetenschap

Geert Lovink: 'Depressie door sociale netwerken serieus nemen'

Bob van Toor,
28 maart 2012 - 08:34
Wat zijn eigenlijk de gevolgen van ons gretige gebruik van sociale netwerken? Geert Lovink, docent nieuwe media (UvA) en communication & multimedia design (HvA) schreef onder de titel Networks without a cause een kritische analyse, die vandaag gepresenteerd wordt.

De aankondiging rept van een ‘tekort aan theorie’. Waarin zit dat tekort?
‘Kijk bijvoorbeeld eens naar onderzoeksfinancier NWO. Die ondersteunt bij mijn weten geen onderzoek in deze richting: logisch als je ziet wie er in de commissies zitten. Hierdoor is de theorievorming vanuit de geesteswetenschappen achterop geraakt en komt voornamelijk uit de management en IT-hoek. Waar blijven de filosofen? Kunnen die alleen maar stilzwijgend melancholisch worden over de teloorgang van het papieren boek? Zo hobbelt de wetenschap achter de samenleving aan.
Pas in de laatste jaren zien we een voorzichtige verandering, voornamelijk door schandalen zoals Wikileaks. Gedeeltelijk is dit ook een generatieprobleem. De oude jongeren hadden gehoopt dat internet - en nu weer die lastige sociale media - een hype was die wel voorbij zou gaan. Het gevolg hiervan is dat de polarisatie tussen banale voors en tegens steeds meer aandacht krijgt.’

Sociale netwerken zijn meermalen in verband gebracht met onzekerheid en depressie. Ziet u er gevaar in?
‘De werkdruk wordt groter en de kans om ziek te worden en je baan te verliezen zijn reëel. Internet, smartphones en computers maken nu eenmaal onlosmakelijk onderdeel uit van de vierentwintiguurseconomie die mensen dwingt om altijd bereikbaar te zijn. De scheidingen tussen openbaar en privé, tussen werk en thuis vervagen. Sommigen van ons worden daar inderdaad depressief van en dat moeten we heel serieus nemen. Je moet heel sterk in je schoenen staan om dat goed in de hand te houden. De tegenstelde verwachtingen die de neo-liberale samenleving op het individu uitoefent zijn niet mals, van kinderen en carrière combineren tot 's nachts niet kunnen slapen vanwege de piepende mobiele telefoon.’

Informatie wordt steeds vaker vergeleken met eten, zoals in The Information Diet van Clay Johnson: te veel inname van lage kwaliteit is ongezond. Bent u het daarmee eens?
‘Ik vind die metafoor wel toepasselijk. Natuurlijk hebben we eetverslaafden en zijn we allemaal bang te dik te worden. De oplossing ligt hier in een collectieve aanbidding van kwaliteit. Net als bij de huidige golf aan kookboeken kunnen we ons ook goed voorstellen dat er tips voor “mediawijsheid” gedeeld gaan worden. Net als anderen denk ik dat informatiedieet een oplossing kan bieden. Binnen een paar jaar is het nieuwe ervan af en zetten de we die smartphone gewoon lekker uit.’

Networks Without a Cause, A critique of Social Media door Geert Lovink. Presentatie: 28 maart, 17.00 uur, Benno Premselahuis, Rhijnspoorplein 1, MediaLounge zesde verdieping. Entree gratis.
Lees meer over