Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
wetenschap

Game, set, stats: de statistiek achter Wimbledon

Yannick Fritschy,
29 januari 2014 - 13:20
Betreft
Deel op
De overwinning van Stanislas Wawrinka op de Australian Open hadden weinig tennisliefhebbers op voorhand zien aankomen. Is tennis een volledig onvoorspelbare sport? Niet volgens UvA-hoogleraar internationale economische betrekkingen Franc Klaassen. Samen met hoogleraar Jan Magnus (VU/Tilburg University) schreef hij het boek Analyzing Wimbledon. The power of statistics, waarin de resultaten van meer dan vijftien jaar statistisch onderzoek naar de tennissport worden beschreven.

Franc klaassen vierkant Franc Klaassen Is het een voordeel om een set te beginnen met serveren? Is het verstandig om op belangrijke punten meer ‘op safe’ te spelen? En is de zevende game van een set inderdaad zo zwaarwegend als commentatoren beweren? Klaassen en Magnus beantwoorden veel van zulke vragen in hun boek aan de hand van statistische analyses. Ze gebruikten onder andere een dataset van 100.000 punten die op Wimbledon gespeeld zijn. Nog nooit eerder zijn tennisstatistieken zo uitgebreid onder de loep genomen.

De auteurs prikken op die manier veel tennismythes door. Beginnen met serveren in een set blijkt bijvoorbeeld geen voordeel te zijn en de winning mood is een veel kleiner verschijnsel dan de meeste mensen denken. Ook de veelgehoorde uitspraak dat topspelers op belangrijke punten beter spelen blijkt niet waar. Het zijn juist de mindere goden die op zulke momenten verzwakken.

Dat laatste kan volgens de auteurs in het algemeen gelden voor mensen die onder druk staan. Volgens Klaassen kunnen de onderzoeksresultaten daarom van pas komen bij het opstellen van economische modellen. ‘Veel modellen gaan ervan uit dat economische agenten altijd hun nut maximaliseren. Bij tennissers zie je echter dat alleen topspelers in staat zijn voortdurend de optimale strategie te gebruiken,’ zegt Klaassen. ‘Het is natuurlijk altijd gevaarlijk om resultaten te extrapoleren, maar het zou goed kunnen dat ook in de economie alleen mensen met veel ervaring hun nut maximaliseren.’

statsdjoko669 De winstkans van Novak Djokovic in de finale van de Australian Open 2012 tegen Rafael nadal. Niet alleen economen, maar ook gokkers zouden van het boek kunnen profiteren. Klaassen en Magnus maakten een model dat tijdens een tenniswedstrijd na elk punt de winstkansen opnieuw berekent. ‘Goksites zoals Betfair maken al gebruik van vergelijkbare statistische analysemethodes. Toch zie je bepaalde afwijkingen met ons model. Sommige analytici laten de winstkans bijvoorbeeld sterk variëren bij breakpoints, terwijl die eigenlijk een normaal onderdeel van een wedstrijd zijn, zeker als een sterke speler tegenover een zwakkere speler staat,’ zegt Klaassen.

Op de website van Klaassen kun je het computerprogramma Richard downloaden, waarmee je zelf de winstkansen tijdens tenniswedstrijden kunt bijhouden. Het boek Analyzing Wimbledon. The power of statistics is onder meer hier verkrijgbaar.
Lees meer over