De wekelijkse doorgeefvraag: een wetenschapper stelt een vraag aan een collega uit een ander vakgebied. Jeroen Aerts (VU) vraagt Jean Tillie (hoogleraar politicologie UvA): in de jaren zestig en zeventig was er een beweging die zich sterk afzette tegen de christelijke moraal en dwang vanuit de kerk. Ziet u ook zo’n beweging in de moslimgemeenschap?
'Onlangs hebben we het eindrapport van een grootschalig onderzoek naar de sociaal-culturele integratie van moslims in Europa gepubliceerd (eurislam.eu). Daaruit blijkt dat moslims in Europese landen aanzienlijk "conservatiever" scoren op zaken als de gelijkheid van mannen en vrouwen, de rol van religie in de samenleving en de vrijheid van meningsuiting dan de "autochtone" bevolking. Men ziet mannen en vrouwen als minder gelijk, is relatief minder voor de scheiding van Kerk en Staat en stelt sneller grenzen aan de vrijheid van meningsuiting.'
'Maar er blijkt nog iets anders. Veel moslims hebben zelf het idee dat ze in hun opvattingen helemaal niet zo verschillen van de autochtone bevolking. In Nederland bijvoorbeeld vinden Turkse Nederlanders en Marokkaanse Nederlanders dat er geen verschil is tussen hun opvattingen en die van de Nederlandse bevolking.'
'Uitzondering is de rol van religie in de samenleving: daar zien moslims wel grote verschillen met de autochtonen. Dit betekent dat de opvattingen van moslims duidelijk anders zijn, maar dat zij dit zelf niet zo zien. Dit betekent óók dat ik niet snel een "jarenzestigbeweging" in de moslimgemeenschap zie ontstaan. Tenzij intensievere contacten tussen niet-moslims en moslims de tegenstelling tussen opvattingen van moslims en niet-moslims duidelijker maken. Helaas is er op dit punt nog heel wat verbetering mogelijk.
Wat hier ook interessant is, is dat het relatief niet zoveel uitmaakt in welk land je als moslim woont. De verschillen tussen moslims en niet-moslims zijn dus context onafhankelijk. Of het landelijk beleid ‘multicultureel is of ‘assimilatie’ centraal stelt, doet er niet toe. Dit vind ik zelf een belangrijke uitkomst, het relativeert namelijk de rol van de nationale politiek op dit terrein.'
Jean Tillie vraagt Barbara Baarsma (hoogleraar economie UvA): in hoeverre weerspiegelen (kwantitatieve) economische modellen de werkelijkheid? Auteur Nassim Nicholas Taleb schrijft: ‘De reden dat economische modellen niet overeenkomen met de werkelijkheid is dat economen nooit worden gestraft voor hun fouten.’ Zit in deze ietwat provocerende bewering een kern van waarheid?
'Onlangs hebben we het eindrapport van een grootschalig onderzoek naar de sociaal-culturele integratie van moslims in Europa gepubliceerd (eurislam.eu). Daaruit blijkt dat moslims in Europese landen aanzienlijk "conservatiever" scoren op zaken als de gelijkheid van mannen en vrouwen, de rol van religie in de samenleving en de vrijheid van meningsuiting dan de "autochtone" bevolking. Men ziet mannen en vrouwen als minder gelijk, is relatief minder voor de scheiding van Kerk en Staat en stelt sneller grenzen aan de vrijheid van meningsuiting.'
'Maar er blijkt nog iets anders. Veel moslims hebben zelf het idee dat ze in hun opvattingen helemaal niet zo verschillen van de autochtone bevolking. In Nederland bijvoorbeeld vinden Turkse Nederlanders en Marokkaanse Nederlanders dat er geen verschil is tussen hun opvattingen en die van de Nederlandse bevolking.'
'Uitzondering is de rol van religie in de samenleving: daar zien moslims wel grote verschillen met de autochtonen. Dit betekent dat de opvattingen van moslims duidelijk anders zijn, maar dat zij dit zelf niet zo zien. Dit betekent óók dat ik niet snel een "jarenzestigbeweging" in de moslimgemeenschap zie ontstaan. Tenzij intensievere contacten tussen niet-moslims en moslims de tegenstelling tussen opvattingen van moslims en niet-moslims duidelijker maken. Helaas is er op dit punt nog heel wat verbetering mogelijk.
Wat hier ook interessant is, is dat het relatief niet zoveel uitmaakt in welk land je als moslim woont. De verschillen tussen moslims en niet-moslims zijn dus context onafhankelijk. Of het landelijk beleid ‘multicultureel is of ‘assimilatie’ centraal stelt, doet er niet toe. Dit vind ik zelf een belangrijke uitkomst, het relativeert namelijk de rol van de nationale politiek op dit terrein.'
Jean Tillie vraagt Barbara Baarsma (hoogleraar economie UvA): in hoeverre weerspiegelen (kwantitatieve) economische modellen de werkelijkheid? Auteur Nassim Nicholas Taleb schrijft: ‘De reden dat economische modellen niet overeenkomen met de werkelijkheid is dat economen nooit worden gestraft voor hun fouten.’ Zit in deze ietwat provocerende bewering een kern van waarheid?
