Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!

Naar de Tweede Wereldoorlog is vijfenzestig jaar na dato onnoemelijk veel onderzoek gedaan en er zijn inmiddels archieven vol over geschreven, maar hoe die oorlog nog vele jaren nadien na-ijlde, daarnaar is veel minder onderzoek verricht. Filosoof, historicus en literatuurwetenschapper Chris van der Heijden, als lector crossmediale kwaliteitsjournalistiek verbonden aan de Hogeschool Utrecht, vult die lacune op door precies op dat onderzoek te promoveren. Aanstaande vrijdag promoveert hij bij emeritus hoogleraar geschiedenis en oud-directeur van het NIOD Hans Blom op het onderzoek Dat nooit meer. De nasleep van WO II.


Van der Heijden,  zoon van een vroegere Waffen-SS’er, was zelf deel van de ontwikkelingen die hij beschrijft: in 2001 publiceerde hij Grijs verleden, waarin hij stelde dat de grote massa in de oorlog maar één doel had: overleven. Van der Heijden richt zich in dit promotieonderzoek op de rol die de Tweede Wereldoorlog heeft gehad in de Nederlandse samenleving van de tweede helft van de twintigste en het begin van de eenentwintigste eeuw. Dit doet hij door chronologisch de belangrijkste effecten, gebeurtenissen, affaires, discussies en publicaties te beschrijven. Het begrip ‘nasleep’ - dat hierbij centraal staat - staat voor een complex, maar spannend samenspel van invloed, herinnering (herdenking), verbeelding, gebruik en geschiedschrijving. ‘Deze nasleep is vooral van belang omdat de Tweede Wereldoorlog gedurende meer dan een halve eeuw bij uitstek het referentiekader van het maatschappelijk debat is geweest,' zegt Van der Heijden. 'Terwijl het altijd onduidelijk is geweest hoe de samenleving eruit diende te zien, was er grote consensus over hoe hij niet moest zijn: zoals tijdens de oorlog.’


Deze consensus was volgens Van der Heijden vooral sterk in de jaren zeventig en tachtig en nadat de belangrijkste documentaires en boeken over de oorlog waren verschenen. In de jaren vijftig en opnieuw vanaf het eind van de twintigste eeuw werd er volgens de promovendus heel wat sceptischer over de oorlog gedacht.

Lees meer over