Dik, dun, breed of juist smal: wetenschappers van de UvA gaan de komende jaren onderzoeken hoe de ideale man en vrouw er volgens de Europeaan uit zien. Zo moet duidelijk worden waardoor ons idee over schoonheid wordt gevormd.
Het is een klusje waar veel wetenschappers voor zouden tekenen: het samenstellen van dé lijst met schoonheidskenmerken. Althans, vooralsnog gaat het nog om kenmerken waarvan het vermoeden bestaat dat ze worden geassocieerd met schoonheid. ‘We hebben met veel pijn en moeite een lijst met 25 foto’s samengesteld,’ zegt Michaël Deinema, historicus, socioloog en postdoc. ‘Die foto’s zijn opgenomen in interviews en een vragenlijst die we door heel Europa afnemen.’
De vragenlijst is onderdeel van het grootschalige onderzoek Towards a Comparative Sociology of Beauty, dat onder leiding staat van socioloog Giselinde Kuipers. Daarin proberen wetenschappers van het Amsterdam Institute for Social Science Research (AISSR) te achterhalen waar ons collectieve schoonheidsideaal door wordt gevormd. Wie vinden wij mooi en wie niet? En is die smaak dan aangeboren en universeel of wordt hij per definitie gevormd door cultuur en opvoeding? Een deel van het onderzoek richt zich daarom op de beelden die mensen van schoonheid hebben in verschillende Europese landen.
Elite
‘Vroeger kwam de elite met een bepaald smaakpatroon dat vervolgens werd overgenomen door de massa,’ zegt Deinema. ‘In de jaren zestig lijkt dat radicaal te zijn omgeslagen. De vraag is nu dus: hoe werkt dat nu? Een vermoeden is dat binnen Europa nationale cultuur en groepsculturen onze percepties van schoonheid beïnvloeden. De komende drie jaar gaan we dus in zes Europese landen onderzoeken wat mensen mooi vinden. Accepteren zij de door internationale mode en media gepropageerde schoonheidsidealen? Of verschilt het per groep of land?’
De landen die worden onderzocht zijn niet zomaar uitgekozen. Italië, Frankrijk en Groot-Brittannië zijn landen die het modebeeld grotendeels bepalen. Qua kleding, modellen en pers. Daartegenover staan drie landen die modebeelden eerder importeren dan exporteren: Nederland, Turkije en Polen. ‘Ons vermoeden is ook nog dat het binnen die landen kan verschillen. In de grote steden zul je wellicht eerder een transnationaal beeld tegenkomen, terwijl in het binnenland het nationale idee over schoonheid overheerst.’
Beoordelen
Bovendien, door in de grote steden en het binnenland te meten krijg je een representatiever beeld. Deelnemers moeten foto’s van gezichten en lichamen, van mannen en vrouwen beoordelen en sorteren. De resultaten? ‘Over drie jaar, maar we hopen komend jaar al met een eerste artikel te komen. De vergelijking tussen Nederland en Italië.’
Tot die tijd kan iedereen de vragenlijst nog gewoon invullen op www.sociologyofbeauty.nl/jouwideaal
Michaël Deinema was donderdag te gast in het radioprogramma Folia Live! Beluister het item hieronder. Tot onze spijt zijn de eerste minuten van het item weggevallen door een technische storing.
Het is een klusje waar veel wetenschappers voor zouden tekenen: het samenstellen van dé lijst met schoonheidskenmerken. Althans, vooralsnog gaat het nog om kenmerken waarvan het vermoeden bestaat dat ze worden geassocieerd met schoonheid. ‘We hebben met veel pijn en moeite een lijst met 25 foto’s samengesteld,’ zegt Michaël Deinema, historicus, socioloog en postdoc. ‘Die foto’s zijn opgenomen in interviews en een vragenlijst die we door heel Europa afnemen.’
De vragenlijst is onderdeel van het grootschalige onderzoek Towards a Comparative Sociology of Beauty, dat onder leiding staat van socioloog Giselinde Kuipers. Daarin proberen wetenschappers van het Amsterdam Institute for Social Science Research (AISSR) te achterhalen waar ons collectieve schoonheidsideaal door wordt gevormd. Wie vinden wij mooi en wie niet? En is die smaak dan aangeboren en universeel of wordt hij per definitie gevormd door cultuur en opvoeding? Een deel van het onderzoek richt zich daarom op de beelden die mensen van schoonheid hebben in verschillende Europese landen.
Elite
‘Vroeger kwam de elite met een bepaald smaakpatroon dat vervolgens werd overgenomen door de massa,’ zegt Deinema. ‘In de jaren zestig lijkt dat radicaal te zijn omgeslagen. De vraag is nu dus: hoe werkt dat nu? Een vermoeden is dat binnen Europa nationale cultuur en groepsculturen onze percepties van schoonheid beïnvloeden. De komende drie jaar gaan we dus in zes Europese landen onderzoeken wat mensen mooi vinden. Accepteren zij de door internationale mode en media gepropageerde schoonheidsidealen? Of verschilt het per groep of land?’
De landen die worden onderzocht zijn niet zomaar uitgekozen. Italië, Frankrijk en Groot-Brittannië zijn landen die het modebeeld grotendeels bepalen. Qua kleding, modellen en pers. Daartegenover staan drie landen die modebeelden eerder importeren dan exporteren: Nederland, Turkije en Polen. ‘Ons vermoeden is ook nog dat het binnen die landen kan verschillen. In de grote steden zul je wellicht eerder een transnationaal beeld tegenkomen, terwijl in het binnenland het nationale idee over schoonheid overheerst.’
Beoordelen
Bovendien, door in de grote steden en het binnenland te meten krijg je een representatiever beeld. Deelnemers moeten foto’s van gezichten en lichamen, van mannen en vrouwen beoordelen en sorteren. De resultaten? ‘Over drie jaar, maar we hopen komend jaar al met een eerste artikel te komen. De vergelijking tussen Nederland en Italië.’
Tot die tijd kan iedereen de vragenlijst nog gewoon invullen op www.sociologyofbeauty.nl/jouwideaal
Michaël Deinema was donderdag te gast in het radioprogramma Folia Live! Beluister het item hieronder. Tot onze spijt zijn de eerste minuten van het item weggevallen door een technische storing.
