De wekelijkse doorgeefvraag: een wetenschapper stelt een vraag aan een collega uit een ander vakgebied. Jean Tillie vraagt Barbara Baarsma (bijzonder hoogleraar marktwerking- en mededingingseconomie aan de UvA): in hoeverre weerspiegelen (kwantitatieve) economische modellen de werkelijkheid?
'Economie is geen exacte wetenschap. Je kunt het beter vergelijken met de medische wetenschap dan met wiskunde. Er zijn vele soorten artsen en ook vele soorten economen. De kritiek op de economen als schuldigen van de crisis omdat ze die voorspelden, lijkt zich met name toe te spitsen op macro-economen,' zegt Baarsma.
'Net als artsen stellen economen eerst een diagnose en komen ze dan met een behandeling. Een arts beoordeelt één patiënt en houdt daarbij rekening met zijn conditie, andere ziekten, allergieën et cetera. Macro-economen beoordelen niet één patiënt, maar de optelsom van alle consumenten, bedrijven en de overheid. Dat is moeilijker dan het bedenken van de beste behandeling voor één patiënt. Je moet veronderstellingen maken over de manier waarop mensen reageren op bijvoorbeeld het verhogen van belastingen of hoe bedrijven omgaan met verworven vrijheden na deregulering van hun sector. Daar komt nog bij dat het kiezen van een oplossing in de praktijk ook een politieke keuze is.'
'De crisis is de collectieve verantwoordelijkheid van ons allen geweest: bedrijven die kortetermijnwinsten najoegen, te lakse toezichthouders, te weinig regulering door de overheid, consumenten die risicovolle producten bleven kopen en economische modellen die onvoldoende rekening hielden met het onmogelijke.'
'Wat ging er fout in de economische modellen van financiële markten? Ten eerste reageren mensen niet altijd zo rationeel als verondersteld. Ten tweede falen financiële markten heviger dan lang gedacht. Er is meer overheidssturing nodig om het gedrag bij te sturen. Tegelijk moet dit ook niet leiden tot de illusie dat overheidsregulering en toezicht alle risico’s wegnemen.'
Barbara Baarsma vraag Bert van Wee (TU Delft): zijn elektrische auto’s, die door de overheid fors gesubsidieerd worden, echt beter voor het milieu?
'Economie is geen exacte wetenschap. Je kunt het beter vergelijken met de medische wetenschap dan met wiskunde. Er zijn vele soorten artsen en ook vele soorten economen. De kritiek op de economen als schuldigen van de crisis omdat ze die voorspelden, lijkt zich met name toe te spitsen op macro-economen,' zegt Baarsma.
'Net als artsen stellen economen eerst een diagnose en komen ze dan met een behandeling. Een arts beoordeelt één patiënt en houdt daarbij rekening met zijn conditie, andere ziekten, allergieën et cetera. Macro-economen beoordelen niet één patiënt, maar de optelsom van alle consumenten, bedrijven en de overheid. Dat is moeilijker dan het bedenken van de beste behandeling voor één patiënt. Je moet veronderstellingen maken over de manier waarop mensen reageren op bijvoorbeeld het verhogen van belastingen of hoe bedrijven omgaan met verworven vrijheden na deregulering van hun sector. Daar komt nog bij dat het kiezen van een oplossing in de praktijk ook een politieke keuze is.'
'De crisis is de collectieve verantwoordelijkheid van ons allen geweest: bedrijven die kortetermijnwinsten najoegen, te lakse toezichthouders, te weinig regulering door de overheid, consumenten die risicovolle producten bleven kopen en economische modellen die onvoldoende rekening hielden met het onmogelijke.'
'Wat ging er fout in de economische modellen van financiële markten? Ten eerste reageren mensen niet altijd zo rationeel als verondersteld. Ten tweede falen financiële markten heviger dan lang gedacht. Er is meer overheidssturing nodig om het gedrag bij te sturen. Tegelijk moet dit ook niet leiden tot de illusie dat overheidsregulering en toezicht alle risico’s wegnemen.'
Barbara Baarsma vraag Bert van Wee (TU Delft): zijn elektrische auto’s, die door de overheid fors gesubsidieerd worden, echt beter voor het milieu?
