‘Als ik de top maar bereik,’ zegt promovendus Lotte tegen zichzelf, wanneer postdoc Jeroen haar vraagt ‘ene’ Roberto te vernoemen als coauteur bij haar publicatie. Hoewel deze Roberto niets heeft bijgedragen aan het onderzoek behalve wat brainstormen aan het begin, kan het vermelden ‘misschien wat opleveren in de toekomst’, volgens Jeroen. Dus volgt Lotte Jeroens verzoek na een hoop twijfelen toch maar met tegenzin op.
Dilemma’s zoals die van personage Lotte worden aan het licht gebracht in de theatervoorstelling Gewetenschap van Pandemonia Science Theater. De onervaren promovendus Lotte (Suzanne Spliethoff), de arrogante en lakse postdoc Jeroen (Loek van den Wijngaard) en de strenge hoogleraar Karin (Elske Rollema) komen hierbij alle drie tegenover verschillende dilemma’s te staan. Wat doe je als hoogleraar als de promovendus die je begeleidt haar - tot dusver slechte - onderzoek moet presenteren bij een seminar? Hoogleraar Karin kiest ervoor Lotte werk van Karins eigen hand te laten presenteren, opdat Lotte en zijzelf niet voor gek staan. Lotte is na afloop boos, maar ‘het seminar was een groot succes’ volgens Karin. En wat doe je als postdoc als je eenzelfde onderzoek doet als een Zweedse collega, die daardoor eigenlijk je concurrent is, en je zijn artikel moet nalezen voor een peer review? Postdoc Jeroen kiest ervoor zijn collega’s stuk daarom negatief te beoordelen. Deze keuze levert hem op de korte termijn een voorsprong op, maar kost hem uiteindelijk zijn tenure track.
Herkenbaar
Het toneelstuk is een initiatief van de Jonge Akademie, een platform van jonge wetenschappers met visie op wetenschap en wetenschapsbeleid. Twee van de initiatiefnemers zijn Sjoerd Repping (hoogleraar geneeskunde aan de UvA) en Hilde Geurts (universitair hoofddocent klinische neuropsychologie aan de UvA). ‘We hebben de vijftig leden van de Jonge Akademie gevraagd naar wetenschappelijke dilemma’s die zij zijn tegengekomen en velen daarvan bleken onderling heel herkenbaar,’ vertelt Repping. Het doel van de voorstelling is om deze dilemma’s bespreekbaar te maken. Geurts: ‘Het zijn dilemma’s die gewoon bij de koffieautomaat besproken zouden moeten worden. Ze zijn heel herkenbaar, maar toch een taboe.’
Na afloop van de theatervoorstelling worden in een discussie, geleid door de voorzitter van het College van Bestuur Louise Gunning, de wetenschappelijke dilemma’s uit de voorstelling besproken. Zij blijken voor de aanwezige hoogleraren, universitaire hoofddocenten, hoofddocenten en promovendi inderdaad zeer herkenbaar. Zo vertelt een vrouw dat zij wel eens werd beïnvloed om subsidie te krijgen voor haar onderzoek. ‘Er werd mij verteld meer groundbreaking woordgebruik toe te passen, maar die superlatieven, daar houd ik niet van.’ Haar buurvrouw herkent het probleem. ‘Ik geef zelf juist cursussen over overtuigend schrijven,’ vertelt zij. ‘Maar het moet geen kunstje worden voor de NWO. Het is belangrijk bij zaken als maatschappelijke relevantie en valorisatie een goede balans te vinden tussen reëel en vaag.’ In het toneelstuk koos postdoc Jeroen ervoor op te schrijven dat de maatschappelijke relevantie al in drie maanden zichtbaar werd, terwijl hij daarvoor grapte dat dat in werkelijkheid misschien wel 400 jaar zou zijn. ‘Het juiste was in dit geval geweest om vijf tot tien jaar op te schrijven. Dat is voorstelbaar, maar toch vaag genoeg.’
Na ruim een uur discussiëren zit de tijd erop, maar zijn de aanwezigen nog lang niet uitgepraat. Zij kunnen bij de aansluitende borrel in Crea verder praten. Oplossingen voor de dilemma’s? Die zijn er eigenlijk niet volgens Louise Gunning. ‘Daar zijn het dilemma’s voor, die zijn niet zo makkelijk op te lossen.’
Meer speeldata van Gewetenschap op de website van de Jonge Akademie.
Dilemma’s zoals die van personage Lotte worden aan het licht gebracht in de theatervoorstelling Gewetenschap van Pandemonia Science Theater. De onervaren promovendus Lotte (Suzanne Spliethoff), de arrogante en lakse postdoc Jeroen (Loek van den Wijngaard) en de strenge hoogleraar Karin (Elske Rollema) komen hierbij alle drie tegenover verschillende dilemma’s te staan. Wat doe je als hoogleraar als de promovendus die je begeleidt haar - tot dusver slechte - onderzoek moet presenteren bij een seminar? Hoogleraar Karin kiest ervoor Lotte werk van Karins eigen hand te laten presenteren, opdat Lotte en zijzelf niet voor gek staan. Lotte is na afloop boos, maar ‘het seminar was een groot succes’ volgens Karin. En wat doe je als postdoc als je eenzelfde onderzoek doet als een Zweedse collega, die daardoor eigenlijk je concurrent is, en je zijn artikel moet nalezen voor een peer review? Postdoc Jeroen kiest ervoor zijn collega’s stuk daarom negatief te beoordelen. Deze keuze levert hem op de korte termijn een voorsprong op, maar kost hem uiteindelijk zijn tenure track.
Herkenbaar
Het toneelstuk is een initiatief van de Jonge Akademie, een platform van jonge wetenschappers met visie op wetenschap en wetenschapsbeleid. Twee van de initiatiefnemers zijn Sjoerd Repping (hoogleraar geneeskunde aan de UvA) en Hilde Geurts (universitair hoofddocent klinische neuropsychologie aan de UvA). ‘We hebben de vijftig leden van de Jonge Akademie gevraagd naar wetenschappelijke dilemma’s die zij zijn tegengekomen en velen daarvan bleken onderling heel herkenbaar,’ vertelt Repping. Het doel van de voorstelling is om deze dilemma’s bespreekbaar te maken. Geurts: ‘Het zijn dilemma’s die gewoon bij de koffieautomaat besproken zouden moeten worden. Ze zijn heel herkenbaar, maar toch een taboe.’
Na afloop van de theatervoorstelling worden in een discussie, geleid door de voorzitter van het College van Bestuur Louise Gunning, de wetenschappelijke dilemma’s uit de voorstelling besproken. Zij blijken voor de aanwezige hoogleraren, universitaire hoofddocenten, hoofddocenten en promovendi inderdaad zeer herkenbaar. Zo vertelt een vrouw dat zij wel eens werd beïnvloed om subsidie te krijgen voor haar onderzoek. ‘Er werd mij verteld meer groundbreaking woordgebruik toe te passen, maar die superlatieven, daar houd ik niet van.’ Haar buurvrouw herkent het probleem. ‘Ik geef zelf juist cursussen over overtuigend schrijven,’ vertelt zij. ‘Maar het moet geen kunstje worden voor de NWO. Het is belangrijk bij zaken als maatschappelijke relevantie en valorisatie een goede balans te vinden tussen reëel en vaag.’ In het toneelstuk koos postdoc Jeroen ervoor op te schrijven dat de maatschappelijke relevantie al in drie maanden zichtbaar werd, terwijl hij daarvoor grapte dat dat in werkelijkheid misschien wel 400 jaar zou zijn. ‘Het juiste was in dit geval geweest om vijf tot tien jaar op te schrijven. Dat is voorstelbaar, maar toch vaag genoeg.’
Na ruim een uur discussiëren zit de tijd erop, maar zijn de aanwezigen nog lang niet uitgepraat. Zij kunnen bij de aansluitende borrel in Crea verder praten. Oplossingen voor de dilemma’s? Die zijn er eigenlijk niet volgens Louise Gunning. ‘Daar zijn het dilemma’s voor, die zijn niet zo makkelijk op te lossen.’
Meer speeldata van Gewetenschap op de website van de Jonge Akademie.
