De klassieke rugbypalen en voetbaldoeltjes op Sportpark Eendracht verraden dat hier meestal bol- en eivormige objecten door de lucht vliegen. Maar tijdens het afgelopen Paasweekend behoorde het luchtruim toe aan platte schijven. 260 frisbee-werpende studenten, verenigd in zestien teams, streden zaterdag en zondag in het verre westen van Amsterdam om de winst bij het studenten-EK ultimate. De organiserende vereniging Nuts wist uiteindelijk een twaalfde plaats te veroveren.
'We hebben ieder team een welkomstpakket gegeven met daarin onder meer een joint. We zijn niet voor niets een Amsterdams team.' Sam Stuijver (21), aanvoerder van Nuts, weet in een handvol woorden de essentie van het studenten-EK prijs te geven. Plezier gaat boven winst. Dat komt goed uit, want hoewel de goedwillende leden van Nuts alles hebben georganiseerd en na afloop ook alles weer moeten opruimen, weten de Amsterdamse studenten maar al te goed dat een ander team met de hoofdprijs aan de haal zal gaan. Twee nederlagen op de eerste dag van het toernooi bevestigen die prognose.
'Het kwaliteitsverschil met enkele teams uit Rusland en Duitsland is groot,' erkent Sam. 'Veel van onze spelers doen nog maar een half jaar aan ultimate.' Net genoeg tijd om bekend te raken met de regels. Ultimate wordt gespeeld tussen twee teams van zeven spelers. Scoren doe je door de frisbee over te spelen naar een teamgenoot die in de end zone van de tegenstander staat. Lopen met de frisbee is streng verboden. En dus is, naast het werpen en vangen, lopen zonder frisbee de belangrijkste bezigheid. Het maakt van ultimate een zware sport.
Sam herinnert zich de eerste keer dat hij een proeftraining volgde bij Nuts. 'Ik dacht dat ik iedereen wel even zou laten zien wat echt sporten is. Ik had op basketbal gezeten, ik had gevoetbald, gehockeyd. Ik was fit, dacht ik. Maar ik bakte er niets van. Ik was doodop. Dit is de meest intensieve sport die ik ken.'
Zondag kijkt Sam geblesseerd vanaf de kant toe, zijn teamgenoten coachend, terwijl ze tegen een 15-2 nederlaag oplopen. De UvA-student pedagogische wetenschappen kreeg een dag eerder een knietje in zijn dijbeen van een tegenstander. 'Kan gebeuren. Ultimate is geen contactsport, maar als je allebei springt naar een frisbee kun je botsen.' Toch kwam er op dat moment geen scheidsrechter toegesneld om een hard oordeel over de situatie te vellen.
Scheidsrechters bestaan namelijk niet bij ultimate. De spelers worden geacht dergelijke situaties zelf op te lossen. Dat klinkt misschien vreemd, maar ooit - voor 1891 - werd het voetbal ook zonder scheidsrechter gespeeld. Je zou kunnen stellen dat hoe meer de verantwoordelijkheid over fair play bij een arbiter wordt neergelegd, hoe minder verantwoordelijkheid de spelers zelf voelen. Want waar voetbal inmiddels verworden is tot een spel van schwalbes, opstootjes en zakelijke overtredingen, blijkt ultimate het toonbeeld van sportiviteit. Sam: 'Het werkt heel goed. Er is vrijwel nooit ruzie. We geven elkaar na afloop ook punten op basis van sportiviteit. Iedereen hier is sowieso heel aardig en eerlijk. Ik kan zonder zorgen mijn camera laten liggen.'
Het ultieme punt
Zondagmiddag speelt Nuts zijn laatste wedstrijd, tegen een verzameling Brusselse studenten genaamd ULB. 'We beschouwden dit als een soort finale,' vertelt Sam na afloop. 'Maar zoals gebruikelijk hadden we wat opstart problemen.' ULB komt met 3-1 voor. De wind waait hard en dwingt Nuts om een andere tactiek te hanteren. De Amsterdammers slagen erin terug te komen: 3-3. Ze tillen de stand zelfs naar een 5-4 voorsprong. De Belgen weten hun achterstand weer ongedaan te maken. 5-5. De tijd zit erop. Het is nu alles of niets. Het allesbeslissende punt - het universe point, zoals de term officieel luidt. En die is niet voor Nuts. 'Maar we hebben veel plezier gehad. Zometeen nog wat spelletjes, nog even springen op het luchtkussen, en we moeten nog kijken hoe we met de zeventien man in ons team die joint gaan opdelen,' concludeert Sam.
Het toernooi werd overigens gewonnen door de Flying Penguins uit het Belgische Louvain-la-Neuve.
'We hebben ieder team een welkomstpakket gegeven met daarin onder meer een joint. We zijn niet voor niets een Amsterdams team.' Sam Stuijver (21), aanvoerder van Nuts, weet in een handvol woorden de essentie van het studenten-EK prijs te geven. Plezier gaat boven winst. Dat komt goed uit, want hoewel de goedwillende leden van Nuts alles hebben georganiseerd en na afloop ook alles weer moeten opruimen, weten de Amsterdamse studenten maar al te goed dat een ander team met de hoofdprijs aan de haal zal gaan. Twee nederlagen op de eerste dag van het toernooi bevestigen die prognose.
'Het kwaliteitsverschil met enkele teams uit Rusland en Duitsland is groot,' erkent Sam. 'Veel van onze spelers doen nog maar een half jaar aan ultimate.' Net genoeg tijd om bekend te raken met de regels. Ultimate wordt gespeeld tussen twee teams van zeven spelers. Scoren doe je door de frisbee over te spelen naar een teamgenoot die in de end zone van de tegenstander staat. Lopen met de frisbee is streng verboden. En dus is, naast het werpen en vangen, lopen zonder frisbee de belangrijkste bezigheid. Het maakt van ultimate een zware sport.
Sam herinnert zich de eerste keer dat hij een proeftraining volgde bij Nuts. 'Ik dacht dat ik iedereen wel even zou laten zien wat echt sporten is. Ik had op basketbal gezeten, ik had gevoetbald, gehockeyd. Ik was fit, dacht ik. Maar ik bakte er niets van. Ik was doodop. Dit is de meest intensieve sport die ik ken.'
Zondag kijkt Sam geblesseerd vanaf de kant toe, zijn teamgenoten coachend, terwijl ze tegen een 15-2 nederlaag oplopen. De UvA-student pedagogische wetenschappen kreeg een dag eerder een knietje in zijn dijbeen van een tegenstander. 'Kan gebeuren. Ultimate is geen contactsport, maar als je allebei springt naar een frisbee kun je botsen.' Toch kwam er op dat moment geen scheidsrechter toegesneld om een hard oordeel over de situatie te vellen.
Scheidsrechters bestaan namelijk niet bij ultimate. De spelers worden geacht dergelijke situaties zelf op te lossen. Dat klinkt misschien vreemd, maar ooit - voor 1891 - werd het voetbal ook zonder scheidsrechter gespeeld. Je zou kunnen stellen dat hoe meer de verantwoordelijkheid over fair play bij een arbiter wordt neergelegd, hoe minder verantwoordelijkheid de spelers zelf voelen. Want waar voetbal inmiddels verworden is tot een spel van schwalbes, opstootjes en zakelijke overtredingen, blijkt ultimate het toonbeeld van sportiviteit. Sam: 'Het werkt heel goed. Er is vrijwel nooit ruzie. We geven elkaar na afloop ook punten op basis van sportiviteit. Iedereen hier is sowieso heel aardig en eerlijk. Ik kan zonder zorgen mijn camera laten liggen.'
Het ultieme punt
Zondagmiddag speelt Nuts zijn laatste wedstrijd, tegen een verzameling Brusselse studenten genaamd ULB. 'We beschouwden dit als een soort finale,' vertelt Sam na afloop. 'Maar zoals gebruikelijk hadden we wat opstart problemen.' ULB komt met 3-1 voor. De wind waait hard en dwingt Nuts om een andere tactiek te hanteren. De Amsterdammers slagen erin terug te komen: 3-3. Ze tillen de stand zelfs naar een 5-4 voorsprong. De Belgen weten hun achterstand weer ongedaan te maken. 5-5. De tijd zit erop. Het is nu alles of niets. Het allesbeslissende punt - het universe point, zoals de term officieel luidt. En die is niet voor Nuts. 'Maar we hebben veel plezier gehad. Zometeen nog wat spelletjes, nog even springen op het luchtkussen, en we moeten nog kijken hoe we met de zeventien man in ons team die joint gaan opdelen,' concludeert Sam.
Het toernooi werd overigens gewonnen door de Flying Penguins uit het Belgische Louvain-la-Neuve.
