Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
actueel

Zes vragen over de instellingstoets

Clara van de Wiel,
22 april 2013 - 06:55
Aanstaande woensdag start aan de HvA de Instellingstoets Kwaliteitszorg. Maar wat gebeurt er eigenlijk precies? En hoe belangrijk is die toets? Zes vragen.

Waarom doet de HvA mee aan de Instellingstoets?
Elke zes jaar beoordeelt de Nederlands Vlaamse Accreditaite Organisatie (NVAO) alle opleidingen in het hbo en wo op hun kwaliteit. Naast deze verplichte controles, kan een instelling sinds kort ook vrijwillig meedoen aan de instellingstoets. Daarbij beoordeelt de NVAO de instelling als een geheel en kijkt ze kritisch naar hoe de kwaliteit van het onderwijs bewaakt wordt. Als een instelling die toets haalt, betekent dat dat de zesjaarlijkse controles van de NVAO minder zwaar worden. In plaats van een opleiding op een uitgebreid scala van zestien criteria te toetsen, beoordeelt de NVAO ze dan nog maar op drie criteria.
Daarnaast levert het slagen voor de toets een instelling ook een positieve reputatie op en kan het zichzelf daarna een ‘kwaliteitshogeschool’ noemen. Volgens een woordvoerder van de HvA is de toets voor de HvA ook een manier aan zichzelf te laten zien dat het verbeterprogramma Creating Tomorrow zijn vruchten afwerpt.

Hoe heeft de HvA zich voorbereid?
Voorafgaand aan de toets heeft de HvA een 'zelfrapport' op gesteld. Daarin zit allereerst een overzicht van wat basisgegevens zoals het organigram en een overzicht van alle opleidingen met aantallen studenten en docenten, en de resultaten die deze hebben gehaald bij bijvoorbeeld de CHOI-Keuzegids en de Elsevier-enquête. Ook heeft de HvA over zichzelf een ‘kritische reflectie’ geschreven. Daarvoor heeft de hogeschool zichzelf de afgelopen maanden stevig doorgelicht. Ook heeft ze alvast twee ‘proefonderzoeken’ gedaan, naar specifieke onderdelen waar de NVAO wellicht ook naar gaat kijken. Zo is er bijvoorbeeld kritisch gekeken naar in hoe het aan de HvA staat met de naleving van landelijke wet- en regelgeving wat betreft toetsen. Op basis van de resultaten van dat onderzoek heeft de HvA de afgelopen maanden nieuwe reglementen voor examencommissies en toetsprotocollen opgesteld. Zo probeert de hogeschool alvast beter voorbereid te zijn, mocht de NVAO met kritische vragen komen.

Wat gebeurt er deze week?
Aanstaande woensdag en donderdag komt de commissie van de NVAO voor een eerste verkennend bezoek langs. De commissie voert dan gesprekken van ongeveer een uur met vertegenwoordigers van de Raad van Toezicht, het College van Bestuur, de domeinvoorzitters, studenten, docenten, opleidingsmanagers en stafmedewerkers. Deze zijn allemaal van tevoren door de commissie willekeurig geselecteerd. Op basis van de indruk die de commissie op deze dagen krijgt, bepaalt ze welke onderwerpen ze verder wil gaan onderzoeken.

Hoe ziet dat verdere onderzoek eruit?
Daarvoor komt de commissie langs voor een tweede bezoek. Tijdens dat bezoek, dat aan de HvA begin juni zal plaatsvinden, voert de commissie zogenaamde audit trails uit. Daarbij kijkt ze hoe bepaald beleid wordt uitgewerkt in de verschillende opleidingen. Mocht de NVAO bijvoorbeeld besluiten ‘studieloopbaanbegeleiding’ als een punt van onderzoek te beschouwen, dan bekijkt ze allereerst wat de protocollen en regelementen daarvoor op instellingsniveau zijn en vervolgens hoe hiermee in de praktijk wordt gewerkt bij enkele opleidingen.

En dan?
Op basis van alle gesprekken en gegevens schrijft de commissie een advies, dat wordt afgesloten met een algemene oordeel over de kwaliteitszorg van de instelling. Het bestuur van de NVAO neemt vervolgens op basis van dit advies een beslissing. Voor de HvA wordt dat eindoordeel na de zomervakantie verwacht. Als het positief uitpakt, wordt de HvA de komende zes jaar minder zwaar beoordeeld. Ook kan de NVAO het oordeel ‘behaald, onder voorwaarden’ geven. Dan houdt ze het komende jaar scherp in de gaten of de instelling bepaalde verbeteringen doorvoert en besluit ze op basis daarvan hoe zwaar de opleidingen beoordeeld worden. Ten slotte kan een instelling ook zakken voor de toets. Naast strengere beoordelingen betekent dat uiteraard ook een flinke reputatieschade.

Gaat de HvA het halen?
Dat is natuurlijk nooit zeker. Maar uit het feit dat de HvA heeft besloten mee te doen aan de toets, kun je afleiden dat de hogeschool denkt er klaar voor te zijn. Onlangs nog besloten bijvoorbeeld de Vrije Universiteit en de Zuyd Hogeschool uit angst negatief te worden beoordeeld voorlopig niet aan de toets mee te doen. In haar eigen vooronderzoek heeft de HvA zich gefocust op de onderdelen toetsing en examineren, voorlichting van nieuwe studenten en aannamebeleid van nieuwe docenten. Wellicht worden dat dus ook de punten die de commissie scherper gaat bekijken. Maar wat de NVAO precies gaat vragen, op welke punten ze precies gaat inzoomen en hoe het oordeel zal zijn, dat is een kwestie van afwachten.