Het Amsterdam University College bestaat vijf jaar en decaan Marijk van der Wende vertrekt naar Harvard. Bij wijze van uitzondering deze week geen Folia maakt kennis, maar Folia neemt afscheid.
Ze begon haar onderwijscarrière als invaller op wat toen nog de lagere school heette. Dat de banen in het onderwijs in die tijd niet voor het oprapen lagen, is achteraf misschien haar geluk geweest: daarom combineerde ze haar baan als juf met een studie pedagogiek. Tegelijkertijd werd ze betrokken bij een aantal zaken die speelden binnen het lager onderwijs. ‘Al snel kwam de vraag of ik eens wilde kijken naar moeilijke dingen als de invoering van de wet op het basisonderwijs, de schoolplanontwikkeling en de opzet van de interne begeleiding. Na enige tijd stuurde ik alle innovatieprojecten op tien scholen aan’, zei ze een aantal jaar geleden tegen DRS Magazine Online.
Sinds die invalbaan heeft de carrière van Marijk van der Wende (Haarlem, 1960) een hoge vlucht genomen. Inmiddels is ze founding dean van het Engelstalige Amsterdam University College (AUC), de gezamenlijk liberal arts bachelor van UvA en VU. Na haar studie pedagogiek en onderwijskunde aan de UvA promoveerde ze in Utrecht op het proefschrift Internationalising the Curriculum in Dutch Higher Education. Haar academische leven nam na dat onderzoek een internationale loop: ze zat en zit in een groot aantal nationale en internationale bestuurs- en adviesorganen op het gebied van hoger onderwijs, zoals het Programme on Institutional Management in Higher Education van de OECD en haar lidmaatschap van de Academia Europaea. Ze is bovendien ook nog hoogleraar hoger onderwijs aan de VU en honorair hoogleraar aan de Universiteit Twente. Nu verlaat ze het AUC om gastonderzoeker te worden aan Harvard University.
Transparant
Wie kent haar beter dan haar partner, zou je zeggen. En dus bellen we met Peter Blok, docent human resource management aan de HvA. Is ambitie wat Van der Wende drijft? Nee. Althans, ze volgt niet een van tevoren uitgestippelde carrière, vertelt hij. ‘Wat wel zo is, is dat Marijk de dingen die ze doet heel goed wil doen. Dean worden van het AUC is niet iets wat ze heeft gepland, het kwam op haar pad.’ Blok omschrijft Van der Wende als iemand ‘zonder verborgen agenda’s of ingewikkelde spelletjes, heel doelgericht en transparant, what you see is what you get. Marijk is een eenvoudig te lezen iemand, die ervan houdt soep te koken van ingewikkelde puzzels. Daar leeft ze van op’.
We spreken ook even met hoogleraar Hans Vossensteyn, collega van Van der Wende aan de Universiteit Twente (UT). De twee kennen elkaar al jaren. ‘Bij de UT behoort ook een campus en Marijk had daar vroeger een professorenwoning. Toen ik qua woonruimte eens een tijdje omhoog zat mocht ik tijdelijk in het gastenverblijf boven haar wonen. Daar bewaar ik hele goede herinneringen aan. Marijk is uitermate sociaal. We hadden daar geregeld feestjes of een barbecue in de tuin. Ze nodigde ook graag collega’s of PhD’s bij haar uit, dat vindt ze heel inspirerend. Werk en privé lopen dan wel door elkaar, maar dat heeft haar ook veel gebracht. Ze is een enorm sterke netwerker in binnen- en buitenland en is niet op haar mondje gevallen. Ze weet de dingen binnen te halen. Ze is een denker, maar vooral een doener. Ze mobiliseert mensen en dat geeft veel energie.’
Eén met de werkvloer
‘Marijk is heel erg gepassioneerd, heeft altijd de deur open staan voor iedereen en is nergens te beroerd voor,’ zegt Dico van Dissel, voormalig student-lid in Marijks AUC-bestuur. Van Dissel noemt als voorbeeld de schoonmakersstaking van enige maanden geleden. ‘Daar werd ook het gebouw van het AUC door getroffen. Marijk is dan niet te beroerd om zelf schoon te maken en de rommel op te ruimen. Daar kan haar niets schelen. Het instituut waar zij voor staat, mag geen rommeltje zijn. Zij is niet iemand die de dingen doorschuift naar anderen, ze pakt ze zelf op en is één met de werkvloer. Het AUC was aanvankelijk gevestigd in een pand aan de Plantage Muidergracht. Toen we naar het Science Park verhuisden wilden mensen van de kantine, de receptie et cetera graag meeverhuizen. Het is Marijks houding die daarvoor zorgt.’
Voor het finale oordeel over Van der Wende bellen we met Frans van Vught, vele jaren de hoogste baas van de UT en nu voorzitter van de Nederlandse Review Commissie Hoger Onderwijs. ‘Marijk is echt heel bijzonder,’ zegt hij. ‘Ze combineert zeer grote expertise met een vriendelijke en gezellige omgang. Ze is bovendien een van de weinigen op haar vakgebied die haar kennis van en over het besturen van een onderwijsinstelling ook in de praktijk brengt. En dat doet ze heel goed. Ik denk dat er inmiddels voldoende University Colleges in Nederland zijn, maar buiten Nederland zou ze in dat opzicht nog veel kunnen betekenen.’
Op 22 oktober zendt Folia Radio een interview uit met Marijk van der Wende. Aan de orde zullen komen het eerste lustrum van het AUC, honoursopleidingen en de plaats van het AUC daarin, UvA-VU-HvA en Harvard. Bijwonen kan: de uitzending vindt plaats om 16.00 uur vanuit het AUC. Te beluisteren via AmsterdamFM, in de ether op 106.8 en op de kabel op 103.3, tussen 16.00 en 17.00 uur. Vanaf de volgende dag terug te luisteren via foliaweb.nl/radio. De uitzending is op zaterdagmiddag 15.00 uur terug te zien op Salto TV. Daarna via salto.nl.
Ze begon haar onderwijscarrière als invaller op wat toen nog de lagere school heette. Dat de banen in het onderwijs in die tijd niet voor het oprapen lagen, is achteraf misschien haar geluk geweest: daarom combineerde ze haar baan als juf met een studie pedagogiek. Tegelijkertijd werd ze betrokken bij een aantal zaken die speelden binnen het lager onderwijs. ‘Al snel kwam de vraag of ik eens wilde kijken naar moeilijke dingen als de invoering van de wet op het basisonderwijs, de schoolplanontwikkeling en de opzet van de interne begeleiding. Na enige tijd stuurde ik alle innovatieprojecten op tien scholen aan’, zei ze een aantal jaar geleden tegen DRS Magazine Online.
Sinds die invalbaan heeft de carrière van Marijk van der Wende (Haarlem, 1960) een hoge vlucht genomen. Inmiddels is ze founding dean van het Engelstalige Amsterdam University College (AUC), de gezamenlijk liberal arts bachelor van UvA en VU. Na haar studie pedagogiek en onderwijskunde aan de UvA promoveerde ze in Utrecht op het proefschrift Internationalising the Curriculum in Dutch Higher Education. Haar academische leven nam na dat onderzoek een internationale loop: ze zat en zit in een groot aantal nationale en internationale bestuurs- en adviesorganen op het gebied van hoger onderwijs, zoals het Programme on Institutional Management in Higher Education van de OECD en haar lidmaatschap van de Academia Europaea. Ze is bovendien ook nog hoogleraar hoger onderwijs aan de VU en honorair hoogleraar aan de Universiteit Twente. Nu verlaat ze het AUC om gastonderzoeker te worden aan Harvard University.
Transparant
Wie kent haar beter dan haar partner, zou je zeggen. En dus bellen we met Peter Blok, docent human resource management aan de HvA. Is ambitie wat Van der Wende drijft? Nee. Althans, ze volgt niet een van tevoren uitgestippelde carrière, vertelt hij. ‘Wat wel zo is, is dat Marijk de dingen die ze doet heel goed wil doen. Dean worden van het AUC is niet iets wat ze heeft gepland, het kwam op haar pad.’ Blok omschrijft Van der Wende als iemand ‘zonder verborgen agenda’s of ingewikkelde spelletjes, heel doelgericht en transparant, what you see is what you get. Marijk is een eenvoudig te lezen iemand, die ervan houdt soep te koken van ingewikkelde puzzels. Daar leeft ze van op’.
We spreken ook even met hoogleraar Hans Vossensteyn, collega van Van der Wende aan de Universiteit Twente (UT). De twee kennen elkaar al jaren. ‘Bij de UT behoort ook een campus en Marijk had daar vroeger een professorenwoning. Toen ik qua woonruimte eens een tijdje omhoog zat mocht ik tijdelijk in het gastenverblijf boven haar wonen. Daar bewaar ik hele goede herinneringen aan. Marijk is uitermate sociaal. We hadden daar geregeld feestjes of een barbecue in de tuin. Ze nodigde ook graag collega’s of PhD’s bij haar uit, dat vindt ze heel inspirerend. Werk en privé lopen dan wel door elkaar, maar dat heeft haar ook veel gebracht. Ze is een enorm sterke netwerker in binnen- en buitenland en is niet op haar mondje gevallen. Ze weet de dingen binnen te halen. Ze is een denker, maar vooral een doener. Ze mobiliseert mensen en dat geeft veel energie.’
Eén met de werkvloer
‘Marijk is heel erg gepassioneerd, heeft altijd de deur open staan voor iedereen en is nergens te beroerd voor,’ zegt Dico van Dissel, voormalig student-lid in Marijks AUC-bestuur. Van Dissel noemt als voorbeeld de schoonmakersstaking van enige maanden geleden. ‘Daar werd ook het gebouw van het AUC door getroffen. Marijk is dan niet te beroerd om zelf schoon te maken en de rommel op te ruimen. Daar kan haar niets schelen. Het instituut waar zij voor staat, mag geen rommeltje zijn. Zij is niet iemand die de dingen doorschuift naar anderen, ze pakt ze zelf op en is één met de werkvloer. Het AUC was aanvankelijk gevestigd in een pand aan de Plantage Muidergracht. Toen we naar het Science Park verhuisden wilden mensen van de kantine, de receptie et cetera graag meeverhuizen. Het is Marijks houding die daarvoor zorgt.’
Voor het finale oordeel over Van der Wende bellen we met Frans van Vught, vele jaren de hoogste baas van de UT en nu voorzitter van de Nederlandse Review Commissie Hoger Onderwijs. ‘Marijk is echt heel bijzonder,’ zegt hij. ‘Ze combineert zeer grote expertise met een vriendelijke en gezellige omgang. Ze is bovendien een van de weinigen op haar vakgebied die haar kennis van en over het besturen van een onderwijsinstelling ook in de praktijk brengt. En dat doet ze heel goed. Ik denk dat er inmiddels voldoende University Colleges in Nederland zijn, maar buiten Nederland zou ze in dat opzicht nog veel kunnen betekenen.’
Op 22 oktober zendt Folia Radio een interview uit met Marijk van der Wende. Aan de orde zullen komen het eerste lustrum van het AUC, honoursopleidingen en de plaats van het AUC daarin, UvA-VU-HvA en Harvard. Bijwonen kan: de uitzending vindt plaats om 16.00 uur vanuit het AUC. Te beluisteren via AmsterdamFM, in de ether op 106.8 en op de kabel op 103.3, tussen 16.00 en 17.00 uur. Vanaf de volgende dag terug te luisteren via foliaweb.nl/radio. De uitzending is op zaterdagmiddag 15.00 uur terug te zien op Salto TV. Daarna via salto.nl.
