Halveer het aantal gekozen plekken in de medezeggenschapsorganen en loot de andere helft. Wie niet in de loting mee wil doen, moet de gemeenschap op een andere manier vermaken. Dat betoogt Jochen Riester.
Binnen de HvA wordt hooguit een toilet bezet. Mooi. Of heeft de HvA hierdoor een nog veel groter probleem? Ik denk van wel. De betrokkenheid met wie iets beslist binnen de HvA is op uitzonderingen na gereduceerd tot ergens tussen nul komma nul en het rooster. Op de middag na de Maagdenhuishuisbezetting zaten er in mijn les onderzoek vijf van de dertig helden. De rest had al weekend. Als les het zo makkelijk verliest van vrij, en dit geen incident is, wie gaat hier dan werk van maken om dat systematisch te veranderen?
Er gaat iets mis
Je kunt als student of medewerker, wanneer het je iets kan schelen, invloed uitoefenen op beslissingen van de beslissende managers in een faculteit. Dit kan elke dag in een goed gesprek, door plaats te nemen in een opleidingscommissie of in een medezeggenschapsraad. Maar hier lijkt weinig animo voor te zijn. In vier domeinen waren er onvoldoende kandidaten en hierdoor geen medezeggenschapsraadverkiezingen voor studenten. Bovendien was de opkomst bizar laag. Het totaal aantal uitgebrachte stemmen was slechts 3200. De opkomst is veel lager dan de 20 procent die je zou mogen verwachten op basis van de 80-20-regel. In het huidige systeem gaat iets chronisch mis. De studententevredenheid is niet hoog, maar de betrokkenheid nog veel lager.
We gaan failliet
Zonder betrokkenheid gaat alles dood. Probeer het maar eens uit in een relatie. 'Schat, ik vind het allemaal wel prima, zolang ik maar gewoon krijg wat ik wil, maar reken verder niet op mij.' Dat gaat uit. En als je toch bij elkaar blijft, dan heb je jezelf levend begraven. Uit deze relatie komt niets nieuws meer. Zelfs geen baby, naar verwachting.
Er is een verband tussen betrokkenheid en vernieuwing. En als hoger onderwijs en onderzoek iets nodig heeft dan is het wel voortdurende vernieuwing. Zowel didactisch als inhoudelijk. En de bron van die vernieuwing komt van onderaf. Van studenten, docenten en onderzoekers. De rest van de organisatie moet deze inspanning vooral belonen en faciliteren. Voor een manager is vernieuwing organiseren een bijna onmogelijk taak. Daar zijn onderwijs en onderzoek te divers van aard voor. Laten studenten, docenten en onderzoekers deze verantwoordelijkheid over aan het beter betaalde management, dan gaat bij de HvA op termijn het licht uit. Accepteren deze groepen dat ze worden georganiseerd in hiërarchische bureaucratie, dan gaan we op termijn failliet zoals Kodak. We moeten ons zo organiseren, dat er uiteindelijk geen terechte excuses meer zijn voor een lage betrokkenheid.
Tenzij we loten
Hoe reanimeren we de betrokkenheid met wie wat kan beslissen binnen de HvA? Laten we beginnen met het halveren van het aantal gekozen plekken in alle medezeggenschapsorganen. De helft die daarmee vrijkomt, vullen we in door een loterij: de medezeggenschapsloterij. Je kunt je dus voortaan actief verkiesbaar stellen, of passief worden aangewezen door deze loterij.
En als je echt niet wilt meedenken met hoe het beter kan, is er maar één mogelijkheid om te ontsnappen: je moet jezelf kandidaat stellen in een “The Voice of HvA”-achtige talentshow. Daar ben je verplicht je stem te laten horen en samen met serieuze kandidaten uit de HvA te strijden om een dikke vette studiebeurs. Per saldo lever je dus of een bijdrage aan de gemeenschap door mee te denken in de medezeggenschap, of je vermaakt de gemeenschap door op te treden in de talentshow. Voor wie kiest voor de talentshow wordt een nieuw lootje getrokken. Net zolang totdat alle plekken gevuld zijn. Absurd? Bij Google heb ik geleerd dat ze het Moonshot thinking noemen.
En durven lachen
Een loterij in een gemeenschap is niks nieuws. David van Reybrouck schrijft er veel over. In de VS bepaalt ook het lot of je zitting moet nemen in de jury van een rechtbank. De combinatie met de talentshow is essentieel. Dit ontspant, trekt aandacht en verbindt het serieuze met vermaak. En maak niet de klassieke fout: lol doet geen afbreuk aan serieus. Bel Apeldoorn maar eens. Want ook hierbij geldt: samen sterk. Net als Yin en Yang horen ze bij elkaar. Serieus bestaat zelfs niet eens zonder lol. Het benadrukt het eerder.
Want er is niks te verliezen
Nu denk je misschien: word ik geloot, dan ga ik de HvA echt niet vermaken. Ik neem dan wel plaats, maar ik doe gewoon niks. Dat is prima. Een jaartje kijken en luisteren kan geen kwaad. Er zal een wereld voor je open gaan. En bedenk: in de huidige opzet is er geen enkele garantie dat iemand in de medezeggenschap dit niet puur en alleen voor zichzelf doet. Bijvoorbeeld voor het geld dat je ervoor krijgt, de gratis trainingen, de nabijheid tot de macht, het cv, wat extra zichtbaarheid binnen de organisatie, om het eigenlijke werk niet te hoeven doen of om dit werk zelfs makkelijker te maken. En dit alles wordt mede mogelijk gemaakt door een lage betrokkenheid en opkomst. We hebben dus eigenlijk niks te verliezen.
Het is nu of dood
Laten we gaan loten en lachen. Daarbij reanimeren we de betrokkenheid in de HvA. Want het wordt dan bijdragen aan, of vermaken van de gemeenschap. Het is nu of dood. Goed onderwijs en onderzoek zijn zo belangrijk, voor je eigen welvaart en die van Nederland. Dit kun je echt niet aan een manager overlaten, die in het huidige systeem door niemand anders wordt beoordeeld dan door een andere manager. Kortom, HvA laten we een gokje wagen. En laat je stem horen.
Jochen Riester is lid van de Centrale Medezeggenschapsraad aan de HvA, onderzoeker bij het lectoraat Crossmedia en schrijft dit artikel op persoonlijke titel.
Hij maakte hier een poll om de meningen over zijn voorstel te peilen.
Stemmen is anoniem, je hebt een Google-account nodig om te stemmen om stemfraude te verminderen.
Binnen de HvA wordt hooguit een toilet bezet. Mooi. Of heeft de HvA hierdoor een nog veel groter probleem? Ik denk van wel. De betrokkenheid met wie iets beslist binnen de HvA is op uitzonderingen na gereduceerd tot ergens tussen nul komma nul en het rooster. Op de middag na de Maagdenhuishuisbezetting zaten er in mijn les onderzoek vijf van de dertig helden. De rest had al weekend. Als les het zo makkelijk verliest van vrij, en dit geen incident is, wie gaat hier dan werk van maken om dat systematisch te veranderen?
Er gaat iets mis
Je kunt als student of medewerker, wanneer het je iets kan schelen, invloed uitoefenen op beslissingen van de beslissende managers in een faculteit. Dit kan elke dag in een goed gesprek, door plaats te nemen in een opleidingscommissie of in een medezeggenschapsraad. Maar hier lijkt weinig animo voor te zijn. In vier domeinen waren er onvoldoende kandidaten en hierdoor geen medezeggenschapsraadverkiezingen voor studenten. Bovendien was de opkomst bizar laag. Het totaal aantal uitgebrachte stemmen was slechts 3200. De opkomst is veel lager dan de 20 procent die je zou mogen verwachten op basis van de 80-20-regel. In het huidige systeem gaat iets chronisch mis. De studententevredenheid is niet hoog, maar de betrokkenheid nog veel lager.
We gaan failliet
Zonder betrokkenheid gaat alles dood. Probeer het maar eens uit in een relatie. 'Schat, ik vind het allemaal wel prima, zolang ik maar gewoon krijg wat ik wil, maar reken verder niet op mij.' Dat gaat uit. En als je toch bij elkaar blijft, dan heb je jezelf levend begraven. Uit deze relatie komt niets nieuws meer. Zelfs geen baby, naar verwachting.
Er is een verband tussen betrokkenheid en vernieuwing. En als hoger onderwijs en onderzoek iets nodig heeft dan is het wel voortdurende vernieuwing. Zowel didactisch als inhoudelijk. En de bron van die vernieuwing komt van onderaf. Van studenten, docenten en onderzoekers. De rest van de organisatie moet deze inspanning vooral belonen en faciliteren. Voor een manager is vernieuwing organiseren een bijna onmogelijk taak. Daar zijn onderwijs en onderzoek te divers van aard voor. Laten studenten, docenten en onderzoekers deze verantwoordelijkheid over aan het beter betaalde management, dan gaat bij de HvA op termijn het licht uit. Accepteren deze groepen dat ze worden georganiseerd in hiërarchische bureaucratie, dan gaan we op termijn failliet zoals Kodak. We moeten ons zo organiseren, dat er uiteindelijk geen terechte excuses meer zijn voor een lage betrokkenheid.
Tenzij we loten
Hoe reanimeren we de betrokkenheid met wie wat kan beslissen binnen de HvA? Laten we beginnen met het halveren van het aantal gekozen plekken in alle medezeggenschapsorganen. De helft die daarmee vrijkomt, vullen we in door een loterij: de medezeggenschapsloterij. Je kunt je dus voortaan actief verkiesbaar stellen, of passief worden aangewezen door deze loterij.
En als je echt niet wilt meedenken met hoe het beter kan, is er maar één mogelijkheid om te ontsnappen: je moet jezelf kandidaat stellen in een “The Voice of HvA”-achtige talentshow. Daar ben je verplicht je stem te laten horen en samen met serieuze kandidaten uit de HvA te strijden om een dikke vette studiebeurs. Per saldo lever je dus of een bijdrage aan de gemeenschap door mee te denken in de medezeggenschap, of je vermaakt de gemeenschap door op te treden in de talentshow. Voor wie kiest voor de talentshow wordt een nieuw lootje getrokken. Net zolang totdat alle plekken gevuld zijn. Absurd? Bij Google heb ik geleerd dat ze het Moonshot thinking noemen.
En durven lachen
Een loterij in een gemeenschap is niks nieuws. David van Reybrouck schrijft er veel over. In de VS bepaalt ook het lot of je zitting moet nemen in de jury van een rechtbank. De combinatie met de talentshow is essentieel. Dit ontspant, trekt aandacht en verbindt het serieuze met vermaak. En maak niet de klassieke fout: lol doet geen afbreuk aan serieus. Bel Apeldoorn maar eens. Want ook hierbij geldt: samen sterk. Net als Yin en Yang horen ze bij elkaar. Serieus bestaat zelfs niet eens zonder lol. Het benadrukt het eerder.
Want er is niks te verliezen
Nu denk je misschien: word ik geloot, dan ga ik de HvA echt niet vermaken. Ik neem dan wel plaats, maar ik doe gewoon niks. Dat is prima. Een jaartje kijken en luisteren kan geen kwaad. Er zal een wereld voor je open gaan. En bedenk: in de huidige opzet is er geen enkele garantie dat iemand in de medezeggenschap dit niet puur en alleen voor zichzelf doet. Bijvoorbeeld voor het geld dat je ervoor krijgt, de gratis trainingen, de nabijheid tot de macht, het cv, wat extra zichtbaarheid binnen de organisatie, om het eigenlijke werk niet te hoeven doen of om dit werk zelfs makkelijker te maken. En dit alles wordt mede mogelijk gemaakt door een lage betrokkenheid en opkomst. We hebben dus eigenlijk niks te verliezen.
Het is nu of dood
Laten we gaan loten en lachen. Daarbij reanimeren we de betrokkenheid in de HvA. Want het wordt dan bijdragen aan, of vermaken van de gemeenschap. Het is nu of dood. Goed onderwijs en onderzoek zijn zo belangrijk, voor je eigen welvaart en die van Nederland. Dit kun je echt niet aan een manager overlaten, die in het huidige systeem door niemand anders wordt beoordeeld dan door een andere manager. Kortom, HvA laten we een gokje wagen. En laat je stem horen.
Jochen Riester is lid van de Centrale Medezeggenschapsraad aan de HvA, onderzoeker bij het lectoraat Crossmedia en schrijft dit artikel op persoonlijke titel.
Hij maakte hier een poll om de meningen over zijn voorstel te peilen.
Stemmen is anoniem, je hebt een Google-account nodig om te stemmen om stemfraude te verminderen.
