Sinds de Maagdenhuisbezetting van ‘69 is het protest aan de Universiteit van Amsterdam niet meer zo hevig geweest als momenteel aan de geesteswetenschappenfaculteit. UvA-docent algemene cultuurwetenschappen Rudolf Valkhoff, zelf fanatiek betrokken bij het protest, vertelt waarom de maat dit keer definitief vol is.
Jarenlang werd studenten verweten niet geëngageerd te zijn – iedere verandering op de universiteit werd zonder weerstand geaccepteerd. Tot nu. Hoe kan dat?
‘Altijd werd de kaasschaaftactiek gehanteerd. Een tactiek waarbij iedere drie jaar een kleine verandering tot stand kwam die zittende studenten ongemoeid liet en die aankomende studenten accepteerden omdat zij niet beter wisten. De invoering van het BSA, het 884 systeem, of de harde scheiding tussen de bachelor en de master. De verandering die nu gepland staat is zó radicaal dat we nu echt niet langer over ons heen kunnen laten lopen.’
De maat is vol?
‘Ja, het maken van een universiteit met vijf hoofdstudies is hetzelfde als zeggen; we hebben geen tijd en geld om de Van Brienenoordbrug te onderhouden, we breken hem af. Prima, maar dan heb je geen brug meer. Als je daarna spijt krijgt en hem weer wilt bouwen kost dat veel meer geld dan het onderhoud ooit gekost zou hebben. Nog belangrijker: ondertussen kun je de overkant niet bereiken. Universiteit is infrastructuur. Het is een plek waar kennis wordt bewaard en ontwikkeld. Nu wordt de universiteit een veredeld gymnasium, zonder ruimte voor diepgang en specifiek onderzoek.’
Er is wel een tekort van ongeveer 10 miljoen euro. Hoe moet dat dan worden opgelost?
‘Er wordt hier en daar natuurlijk gespeculeerd over hoe de UvA aan die schuld zou komen. Ik weet niet precies wat daar allemaal van waar is. Wat ik wel weet is dat het helemaal niet slecht gaat in Nederland. Ook dat is zo’n idee dat er van bovenaf ingedreund wordt. De aandelenkoersen zijn gestegen. Per jaar geven we 9 miljard euro uit aan hypotheekrente aftrek, kun je nagaan. 10 miljoen, waar hebben we het over? Dat is nog niet eens het jaarsalaris van Robin van Persie. En daarvoor maken we iets kapot dat al eeuwen bestaat.’
Wat moet het College van Bestuur dan doen?
‘Het College van Bestuur moet tegen Den Haag zeggen; ‘met deze budgetten kunnen wij geen onderwijs leveren’. Lukt dat niet? Dan geen UvA. Als Nederland een kenniseconomie wil, moet ze daarin investeren. Geen geld geen Zwitsers.’
Wat zou er bereikt kunnen worden met het protest?
De universiteit moet decentraliseren. De autonomie moet worden hersteld. Minder regels. De macht moet weer in handen komen van de hoogleraren.’
Waarom? In 1969 streden studenten juist voor minder macht van de hoogleraren.
‘In ’69 streed men inderdaad voor meer inspraak van studenten, dat werd bereikt met de invoering van de Wet op het Universitaire Bestuur (WUB). Maar al snel werd die inspraak weer afgepakt door het bestuur. Hoogleraren hebben nu helemaal niks meer te vertellen, en daardoor gaat de inhoud van de vakken verloren. Docenten krijgen van managers het verwijt dat ze niet genoeg rendement leveren.’
Waarom is dat erg?
‘Het zijn maatregelen die de faculteit ons oplegt om het rendement te verhogen, zonder dat er enig resultaat geboekt wordt. Het is er alleen maar slechter op geworden. Minder aanmeldingen, minder geld. Dat is niet de schuld van de docenten! Het is de schuld van het CvB dat er niet genoeg rendement geleverd wordt. Dat moeten wij nu met zijn allen ontgelden. Dat is het schandaal hier.’
Tekst van masterstudent journalistiek & media UvA Inger van der Ree
Jarenlang werd studenten verweten niet geëngageerd te zijn – iedere verandering op de universiteit werd zonder weerstand geaccepteerd. Tot nu. Hoe kan dat?
‘Altijd werd de kaasschaaftactiek gehanteerd. Een tactiek waarbij iedere drie jaar een kleine verandering tot stand kwam die zittende studenten ongemoeid liet en die aankomende studenten accepteerden omdat zij niet beter wisten. De invoering van het BSA, het 884 systeem, of de harde scheiding tussen de bachelor en de master. De verandering die nu gepland staat is zó radicaal dat we nu echt niet langer over ons heen kunnen laten lopen.’
De maat is vol?
‘Ja, het maken van een universiteit met vijf hoofdstudies is hetzelfde als zeggen; we hebben geen tijd en geld om de Van Brienenoordbrug te onderhouden, we breken hem af. Prima, maar dan heb je geen brug meer. Als je daarna spijt krijgt en hem weer wilt bouwen kost dat veel meer geld dan het onderhoud ooit gekost zou hebben. Nog belangrijker: ondertussen kun je de overkant niet bereiken. Universiteit is infrastructuur. Het is een plek waar kennis wordt bewaard en ontwikkeld. Nu wordt de universiteit een veredeld gymnasium, zonder ruimte voor diepgang en specifiek onderzoek.’
Er is wel een tekort van ongeveer 10 miljoen euro. Hoe moet dat dan worden opgelost?
‘Er wordt hier en daar natuurlijk gespeculeerd over hoe de UvA aan die schuld zou komen. Ik weet niet precies wat daar allemaal van waar is. Wat ik wel weet is dat het helemaal niet slecht gaat in Nederland. Ook dat is zo’n idee dat er van bovenaf ingedreund wordt. De aandelenkoersen zijn gestegen. Per jaar geven we 9 miljard euro uit aan hypotheekrente aftrek, kun je nagaan. 10 miljoen, waar hebben we het over? Dat is nog niet eens het jaarsalaris van Robin van Persie. En daarvoor maken we iets kapot dat al eeuwen bestaat.’
Wat moet het College van Bestuur dan doen?
‘Het College van Bestuur moet tegen Den Haag zeggen; ‘met deze budgetten kunnen wij geen onderwijs leveren’. Lukt dat niet? Dan geen UvA. Als Nederland een kenniseconomie wil, moet ze daarin investeren. Geen geld geen Zwitsers.’
Wat zou er bereikt kunnen worden met het protest?
De universiteit moet decentraliseren. De autonomie moet worden hersteld. Minder regels. De macht moet weer in handen komen van de hoogleraren.’
Waarom? In 1969 streden studenten juist voor minder macht van de hoogleraren.
‘In ’69 streed men inderdaad voor meer inspraak van studenten, dat werd bereikt met de invoering van de Wet op het Universitaire Bestuur (WUB). Maar al snel werd die inspraak weer afgepakt door het bestuur. Hoogleraren hebben nu helemaal niks meer te vertellen, en daardoor gaat de inhoud van de vakken verloren. Docenten krijgen van managers het verwijt dat ze niet genoeg rendement leveren.’
Waarom is dat erg?
‘Het zijn maatregelen die de faculteit ons oplegt om het rendement te verhogen, zonder dat er enig resultaat geboekt wordt. Het is er alleen maar slechter op geworden. Minder aanmeldingen, minder geld. Dat is niet de schuld van de docenten! Het is de schuld van het CvB dat er niet genoeg rendement geleverd wordt. Dat moeten wij nu met zijn allen ontgelden. Dat is het schandaal hier.’
Tekst van masterstudent journalistiek & media UvA Inger van der Ree
