Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
opinie

'Docent, zet die camera aan'

Een gastredacteur,
29 november 2014 - 08:58
Deel op
Docenten die geen videocolleges willen aanbieden uit angst dat niemand meer naar het hoorcollege komt, ontnemen hun studenten een essentiële studiemethode, vindt Charlotte Bouwman.

‘Ik wilde er ook alvast op wijzen dat we dit jaar bij [vak] geen videocolleges aanbieden als standaard lesmateriaal. Ik zal deze keuze volgende week toelichten, maar laat ik alvast gezegd hebben dat naar mijn bescheiden mening videocolleges de nagel aan de doodskist van het hoorcollege-onderwijs vormen.’
Nou wist ik überhaupt niet dat er iets als ‘hoorcollege-onderwijs’ bestond, en wat dat ook moge zijn, naar mijn niet zo bescheiden mening is het niet aanbieden van colleges wanneer dat wel kán de nagel aan de doodskist van het hele universitaire onderwijs.

Ik loop dit semester mijn droomstage bij de NOS en aangezien het college waar mijn docent bovenstaande mail over stuurde niet wordt opgenomen heb ik helaas de toelichting van mijn docent moeten missen. Oh, en behalve die toelichting natuurlijk ook alle hoorcollegestof. Eén druk op de knop en het college zou online staan. Bovendien: al zou ik geen stage hebben, ik ben er duizend procent zeker van dat ik meer van een vak leer als ik een hoorcollege kan kijken op mijn computer, waar, wanneer en zo snel ik dat zelf wil. Door middel van college-opnamen dus.
Superbalen voor me, want docenten zijn bang dat studenten wegblijven wanneer de technologie hun kennis ook buiten de universiteitspoorten verspreidt. Bij dit vak zijn de videocolleges afgeschaft, bij een ander vak is er bij het hoorcollege een aanwezigheidsplicht ingevoerd. What’s next, nablijven als je niet naar je werkgroep komt? Strafregels als je de wekelijkse blackboardquiz niet maakt?

Lege collegebanken
Voor studenten die stage lopen, studenten met een baan (ja, ze bestaan) en studenten met andere verplichtingen zorgen videocolleges ervoor dat ze toch kunnen studeren. Maar ook studenten die wel aanwezig kunnen zijn bij de fysieke colleges zijn gebaat bij videocolleges. Ik studeer er zelf altijd mee: de week voor het tentamen nog even alle colleges terugkijken, op twee keer de normale snelheid. Het werkt voor mij perfect, en voor veel andere studenten vast ook.
Veel docenten zijn daarentegen bang dat het aanbieden van college-opnamen ervoor zorgt dat studenten de stof helemaal niet meer tot zich nemen. Zij wijzen erop dat veel studenten niet naar het college komen, want ‘het wordt toch wel opgenomen’. Vervolgens wordt het terugkijken uitgesteld en komt de stof niet verder dan dat mapje op Blackboard. Rampscenario: lege collegebanken en domme studenten.

Nu denk ik ook dat voor een camera je verhaal houden inderdaad meer een klus is voor mijn collega’s bij de NOS. Maar de laatste keer dat ik in een werkgroep om me heen keek, was iedereen er vrij volwassen. Allemaal hadden we de middelbare school afgemaakt en achter ons gelaten. De universiteit is geen middelbare school, gelukkig niet. De universiteit gaat veel verder dan dat. Op een universiteit leer je zelfstandig nadenken en zelf je verantwoordelijkheid nemen. Zelfstudie is daarom een belangrijk onderdeel van een universitaire opleiding. Juist het feit dat je, met alle informatie die voorhanden is, je eigen onderzoek doet, is volgens mij wat een academicus moet kunnen. Een ander belangrijk onderdeel van je studie is onderlinge discussie. Dit gebeurt niet in het hoorcollege, maar in de werkgroep. Onder deskundige leiding werk je samen met andere studenten aan (het voorbereiden van) een paper of presentatie, bespreek je teksten en discussieer je over de verschillende standpunten en stromingen.

Meer en betere werkgroepen
Hoorcolleges zijn er vooral om informatie te verschaffen. Natuurlijk, een goede hoorcollegedocent verspreidt niet alleen informatie maar deelt die met het publiek, en speelt in op de sfeer in de zaal. Dit zal niet verloren gaan door colleges op te nemen, want voor een goed verhaal komen studenten hun bed echt wel uit. Helaas is de goede hoorcollegedocent een zeldzaam ras. Bovendien is weinig sfeer in een massale hoorcollegezaal (zei iemand daar James Watt?) denk ik dat videocolleges ook een grote interactieve potentie hebben. Op universiteiten als Harvard en Yale wordt zelfs al gewerkt aan het vervangen van hoorcolleges door video-opnamen. Door studenten thuis deze video’s te laten kijken en tegelijkertijd online opdrachten te maken, wordt de informatie beter overgedragen dan in een grote, gehorige zaal. Het geld dat hiermee bespaard worden kan vervolgens worden gebruikt om meer werkgroepen aan te bieden. In plaats van steeds massaler en schoolser onderwijs zorgen deze topuniversiteiten ervoor dat studenten worden gemotiveerd om beter voorbereid naar werkgroepen te komen.

Nee, videocolleges zijn geen onderwijs. Wel zijn ze een welkome ondersteuning. Mijn ideale universiteit zorgt ervoor dat ik de stof van een vak op kan nemen op de manier zoals ik dat wil. Als dat om vier uur ‘s ochtends in mijn bed en op de hoogste versnelling is: prima. Iedereen is er bij gebaat dat studenten de stof zo goed mogelijk tot zich nemen, want dat zorgt voor meer dynamiek en interactie in de werkgroepen. Hoorcolleges helemaal vervangen is voor de immer bureaucratische en langzame UvA misschien nog een brug te ver, maar het afschaffen van videocolleges is een enorme stap terug.

Charlotte Bouwman is student Nederlands en politicologie