Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Het is feest voor emeritus hoogleraar economie Arnold Heertje. Zijn middelbare schoolboek voor havo en vwo De kern van de economie  bestaat vijftig jaar. Zijn geheim? ‘Ik blijf bij de tijd.’

Het komt zelden voor dat een lesmethode voor het voortgezet onderwijs zo lang mee gaat als ‘De kern van de economie’ van Arnold Heertje, van 1964 tot 1999 economiedocent aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid, daarna tot 2006 bijzonder hoogleraar in de geschiedenis van het economisch denken. Hele generaties scholieren hebben sinds 1962, toen de eerste editie op de markt kwam, de basisbeginselen van de economie geleerd uit Heertjes boek, dat inmiddels twintig drukken heeft gehad en ook in andere Europese landen wordt gebruikt. Zo kennen de Duitsers ‘Grundlagen der Volkwirtschaftslehre’, de Fransen L’essentiel de l’economie politique en de Italianen ‘Microeconomia’, allemaal vertalingen van Heertjes Kern. ‘Waarbij ik altijd heb samengewerkt met een auteur uit het land van uitgave. Die bewerkt mijn boek om het geschikt te maken voor de lokale markt.’

Algebramethode
Aan het begin van de jaren zestig bestond er geen goede economiemethode voor het voortgezet onderwijs. De toen net aan de UvA afgestudeerde Heertje, economiedocent aan het Joodse Maimonides Lyceum, sprong in dat gat in de markt. ‘Maar ik had nooit gedacht dat het zo lang mee zou gaan. Er bestond vroeger een bekende wiskundemethode voor algebra en meetkunde van Pieter Wijdenes. Die methode is tientallen jaren en vele drukken meegegaan. Op een gegeven moment schoot het door mijn hoofd dat mijn methode voor economie misschien ook wel eens geen eendagsvlieg zou kunnen zijn. Dat is inderdaad gebleken.’

Gymnastiekleraar
Ja, natuurlijk is hij geïmiteerd, zegt Heertje, uitentreuren zelfs. ‘Ik ben ontzettend nageaapt, veelal met slordige boekje vol mooie plaatjes, maar niemand kon ooit aan het succes van De Kern tippen, met zijn heldere en consistente structuur. Ik denk dat mijn succes verschillende redenen heeft. Ik herinner mij dat een leerling op het Maimonides mij eens vroeg of ik niet vond dat de belastingen verhoogd zouden moeten worden. Ik antwoordde: “Waarom stel je die vraag niet aan de gymnastiekleraar?” Ik bedoel: dat is geen economische vraag, maar een politieke. Ik heb me in De Kern nooit laten verleiden tot politieke uitspraken of analyses. De wetenschap moet waardevrij zijn. Ik heb daarnaast altijd mijn vak goed bijgehouden en dat heeft ook bijgedragen aan het succes. Ik vat het welvaartsbegrip bijvoorbeeld ruim op, waardoor ik in mijn boek ook kwesties als duurzaamheid en leefbaarheid kan behandelen. Of De Kern nog vijftig jaar meegaat? Misschien wel, als een nieuwe auteur tenminste op dezelfde manier doorgaat als ik. Ik heb al iemand op het oog, maar ik heb die persoon nog niet benaderd, dus ik zeg niet wie het is.’