Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: Hans Peters (cc, Wikimedia Commons)
actueel

Hoogleraar illustratie Emilie Sitzia: ‘Laat die prinses zichzelf eens redden’

Sterre van der Hee,
19 juni 2018 - 12:47

UvA-hoogleraar illustratie Emilie Sitzia deed met vier masterstudenten onderzoek naar rebel girls in kinderboeken. Hun tentoonstelling is nu te zien in UvA’s Bijzondere Collecties. ‘Die karakters beïnvloeden onszelf, en de manier waarop we kijken naar de maatschappij.’

Ronja de Roversdochter die in het Mattis-bos de moenen en vogelheksen van zich afjaagt. Boekenwurm Matilda Wurmhout die juf Bulstronk de school uitstuurt met haar telekinetische talent. En koksdochter Otje die met musjes kan praten, en intussen vrolijk rondzwerft in het busje van vader Tos (‘we hebben geen papieren, daarom zijn we steeds de klos’).

Foto: Dirk Gillissen (UvA)
Emilie Sitzia: ‘Ik vind het als moeder belangrijk om stil te staan bij het boek dat je je kind geeft’

Emilie Sitzia, bijzonder hoogleraar illustratie aan de UvA, onderzocht met masterstudenten Catherine Buckland, Emma Yandle, Izanna Mulder en Christine Lai de rebel girls in de jeugdliteratuur. Hun tentoonstelling, Rebel Girls: karakters in beeld, is tot 6 juli te zien in UvA’s Bijzondere Collecties. ‘We willen de stereotypen over vrouwelijkheid onderzoeken, en kijken hoe illustraties van fictieve rebel girls bijdragen aan de vorming van de identiteit.’

 

Hoe hebt u dit onderzoek uitgevoerd?

‘Ik was geïnteresseerd in de manier waarop twintigste-eeuwse illustratoren kijken naar het dagelijks leven van meisjes. Dus hebben we elf jongvolwassenen uit de jaren negentig geïnterviewd om verhalen over hun favoriete rebel girls te verzamelen – hun herinneringen daaraan zijn immers relatief recent. Vaak hadden geïnterviewden dezelfde jeugdhelden. Zo konden we een beeld schetsen van de generatie en hun relatie met de rebellerende, non-conformistische personages.’

 

Waarom rebel girls en geen rebel boys? Denk aan Kruimeltje, Pietje Bell...

‘Ik wilde een topic waarbij studenten persoonlijk betrokken zouden zijn, en dat discussie veroorzaakt. Daarnaast vind ik het als moeder belangrijk om stil te staan bij het boek dat je je kind geeft, en de impact ervan. Toen mijn dochter klein was, was er altijd dat ene familielid dat zo’n ouderwets boek gaf, over een meisje op een boerderij dat gered moest worden. Toen dacht ik: I do not want my daughter to read this.

Foto: Emilie Sitzia

Het irriteert u.

‘Ja. Het is belangrijk om vrouwelijke artiesten – wat zeg ik, vrouwelijke lévens, te erkennen. Dat begint jong. Als je kinderen vertelt dat prinsen altijd prinsessen redden, heeft dat invloed op henzelf, en op hoe zij de maatschappij zien. Zodra we het frame veranderen, kunnen we rollen in de maatschappij veranderen.’

 

Wat kunnen we zien in de expositie?

‘Er is een luistergedeelte: de opnames van interviews waarin respondenten uitleggen wat personages voor hen hebben betekend. En er zijn objecten – sokken van Pippi Langkous – en een leeshoek, met zitzakken. Tijdens een quizJe kunt de quiz hier ook online maken. kun je testen welke rebel je bent. Dat zet aan tot nadenken: wat betekent ‘rebel’ eigenlijk? Dat je sterk bent als Pippi, of book-ish als Matilda? Het zegt iets over onze beperkte verwachting van vrouwelijkheid. En daarnaast is het een fijne nostalgia trip.’

 

De tentoonstelling is tot 6 juli te zien in UvA's Bijzondere Collecties aan de Oude Turfmarkt 129 in Amsterdam. Aanleiding is de inaugurele rede van Emilie Sitzia, Illustration is everyone’s mother tongue, die op 4 juli om 16.00 uur plaatsvindt in het Auditorium van de universiteit aan de Singel 411.